Czym jest hydrolizat kolagenu?

Czym jest hydrolizat kolagenu?

Hydrolizat kolagenu to kolagen rozbity na mniejsze peptydy, dzięki czemu organizm wchłania go szybciej i efektywniej. Wspiera skórę, kości, stawy, mięśnie i ścięgna, poprawiaj ich jędrność, elastyczność i regenerację. Taka forma kolagenu łatwiej dociera do fibroblastów, co wspomaga odbudowę tkanek i zdrowy wygląd skóry.

Masa cząsteczkowa kolagenu jest całkiem spora. Chociaż mówimy wciąż o białkach w naszym organizmie, co wskazuje na tematy mikroskopijne, to można powiedzieć, że kolagen jest po prostu „dużym” białkiem. 

Aby lepiej się przyswajał, poddaje się go hydrolizie, czyli „pocięciu” na mniejsze kawałki. Hydroliza może być:

• enzymatyczna,

• chemiczna.

Przewaga hydrolizatu kolagenu nad jego niezmienioną formą polega zatem na zwiększonej biodostępności.

Definicja i proces powstawania

Hydroliza to reakcja, która rozbija jakiś związek chemiczny na mniejsze części. Dzieje się tak za sprawą cząstek wody biorących udział w reakcji, skąd pochodzi nazwa tego procesu. Można go dokonać za pomocą:

• enzymów,

• zasad,

• kwasów.

Kolagen poddany takim reakcjom, rozbijany jest na aminokwasy składowe: hydroksylizynę, prolinę, glicynę, hydroksyprolinę. Połączone w pary lub trójki (lub większe grupy), tworzą peptydy: dipeptydy, tripeptydy (i więcej — oligopeptydy).

Różnice między hydrolizatem kolagenu a żelatyną

Żelatyna kojarzy się przede wszystkim z kuchnią, potrawami takimi jak „zimne nóżki” czy szynka w galarecie. Nie bez powodu — to także źródła kolagenu w diecie!

Ale czym różni się żelatyna od hydrolizatu kolagenu? Przede wszystkim:

• rozpuszczalność hydrolizatu kolagenu jest większa, bo rozpuszcza się on nawet w zimnej wodzie, czego żelatyna nie potrafi,

• żelatyna jest tylko częściowo poddana hydrolizie, dlatego zamienia się w żel, czego nie robią hydrolizowane peptydy kolagenowe.

Kolagen jest lepiej przyswajalny w formie peptydów kolagenowych, niż w formie żelatyny.

Rodzaje hydrolizatu kolagenu

Możemy wyróżnić kilka typów hydrolizatów kolagenu, a będzie to zależało od źródła pozyskania tego białka. Wyróżniamy:

• kolagen morski (rybi),

• kolagen wołowy,

• kolagen wieprzowy,

• kolagen drobiowy.

Różnią się między sobą łatwością przyswajania oraz składem i źródłem pochodzenia.

Hydrolizat kolagenu rybiego — właściwości i zastosowanie

Największą popularnością wśród preparatów kolagenowych cieszy się kolagen morski. Nie bez powodu: jest on najbardziej biodostępny ze wszystkich, czyli najlepiej się przyswaja i łatwo wchłania, a podczas jego suplementacji nie ma ryzyka zarażenia się chorobami odzwierzęcymi. 

Właściwości hydrolizatu kolagenu rybiego sprzyjają przede wszystkim poprawie wyglądu i kondycji skóry. Podobnie jak kolagen wołowy, zawiera głównie kolagen typu I i III.

Hydrolizat kolagenu drobiowego — dla zdrowia stawów

Jego źródłem w suplementach diety jest hydrolizowany kolagen z kurczaka, pozyskiwany z chrząstki drobiowej.

Hydrolizat kolagenu wieprzowego — charakterystyka i zastosowanie

Procesy produkcji hydrolizatu kolagenu

Proces hydrolizy kolagenu przebiega w ściśle określonych warunkach, zwłaszcza gdy mowa o hydrolizie przy użyciu enzymów.

Hydroliza enzymatyczna — zalety i właściwości

Zaletą hydrolizy enzymatycznej jest łagodność procesu, w stosunku do metod z wykorzystaniem kwasu. Do podziału kolagenu na mniejsze części są tutaj wykorzystywane enzymy, np.:

• papaina,

• trypsyna,

• pepsyna (1, 15).

Zaletą wykorzystania enzymów jest to, że są one specyficzne — wiedząc, jakie wiązania tnie dany enzym, proces może być bardziej celowany i dokładniejszy. 

Hydroliza chemiczna — alternatywna metoda produkcji

Hydroliza chemiczna to proces, w którym wykorzystywane są:

• kwasy, np. octowy, chlorowodorowy,

• zasady.

To mniej delikatna metoda, a przez to mniej precyzyjna, lecz za to — tańsza. 

Liofilizacja — zachowanie właściwości biologicznych

Na co dzień termin liofilizacji może przywodzić na myśl liofilizowane owoce. I słusznie! Kolagen liofilizowany to nic innego jak ten poddany hydrolizie, a następnie wysuszony w specyficzny sposób:

• Liofilizacja to suszenie w bardzo niskiej temperaturze. Suszona w ten sposób żywność lub jej składnik doskonale zachowuje substancje odżywcze, a przy tym może być przechowywany dłużej, niż w swojej klasycznej formie. 

Jakość hydrolizatu kolagenu nie spada — zachowuje on biodostępność i dalej będzie można rozpuścić go w zimnym napoju.

Składniki aktywne w hydrolizacie kolagenu

Skład preparatu z kolagenem będzie zależny od pomysłu producenta. Wyróżniamy suplementy kolagenowe wzbogacone o:

• witaminę C i inne witaminy,

• kwas hialuronowy,

• minerały.

Najważniejsze są oczywiście peptydy kolagenowe — reszta to dodatek, który ma wzmocnić ich działanie.

Peptydy kolagenowe — klucz do biodostępności

Kolagen jest hydrolizowany i cięty na peptydy po to, aby:

• był łatwiej przyswajalny,

• szybciej wchłaniany. 

Hydrolizowane peptydy kolagenowe mają mniejszą masę cząsteczkową, niż całe białko — to ich sekret wysokiej biodostępności.

Glicyna, prolina i hydroksyprolina — rola aminokwasów

W skład kolagenu wchodzi około 19 aminokwasów, jednak to prolina, glicyna oraz hydroksyprolina są tymi najbardziej kluczowymi. Dostarczanie tych aminokwasów wspomaga syntezę nowego kolagenu.

Witamina c i kwas hialuronowy — współdziałanie z kolagenem

Witamina C i kwas hialuronowy działają z kolagenem synergicznie. 

• Kwas askorbinowy bierze udział w jego syntezie, będąc katalizatorem dla enzymów biorących udział w produkcji kolagenu. Dodatkowo ma silne działanie przeciwutleniające - wspiera działanie przeciwstarzeniowe;

• kwas hialuronowy. 

Jak stosować hydrolizat kolagenu?

Suplementy diety z kolagenem powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta przez minimum 3 miesiące, aby osiągnąć najlepsze efekty.

Dawkowanie i częstotliwość

Producenci preparatów z kolagenem najczęściej zalecają przyjęcie jednej dawki kolagenu dziennie. To może być jeden shot, jedna saszetka, albo miarka produktu i może się w niej mieścić przykładowo 5000 mg kolagenu.

Dla kogo jest przeznaczony hydrolizat kolagenu?

Suplementacja kolagenem może wspierać osoby:

• uprawiające sport, aktywne,

• starsze i wieku średnim, których naturalna produkcja kolagenu maleje,

• chcące poprawić wygląd swojej skóry, włosów i paznokci,

• z problemami stawów oraz kości.

Przeciwwskazania i potencjalne skutki uboczne

Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z kolagenem może być:

• alergia i nadwrażliwość na którykolwiek ze składników suplementu,

• choroba autoimmunologiczna,

• choroba nerek,

• zaburzenia krzepnięcia krwi,

• ciąża i karmienie piersią,

• choroby jelit i układu pokarmowego.

W przypadku borykania się z wymienionymi chorobami warto zasięgnąć porady lekarza w sprawie bezpieczeństwa stosowania kolagenu. 

Oczywiście ciąża to nie choroba, jednak obecnie nie ma wystarczającej ilości badań na temat wpływu suplementacji kolagenem w tym czasie.

Do skutków ubocznych zakwalifikować można alergie i problemy trawienne, chociaż generalnie działania niepożądane po białkach kolagenowych nie są częste.

Popularne produkty z hydrolizatem kolagenu

Hydrolizat białka kolagenu jest dzisiaj powszechny na rynku. Poszczególne produkty wyróżniają się zawartością kolagenu, smakiem, dodatkami. 

VERISOL®, NatiCol® i Seagarden® — czym się wyróżniają?

Na rynku znajdziesz wysoce biodostępne, opatentowane peptydy kolagenowe o bogatym składzie:

• VERISOL® to peptydy kolagenowe niemieckiej firmy. W zależności od produktu wyróżniamy preparaty wołowe, rybne oraz wieprzowe.

• Seagarden® to norweska marka wysokojakościowego kolagenu pozyskiwanego z dziko żyjących dorszy. Ryby te żyją w czystych wodach północnego Atlantyku. 

• NatiCol® to francuski kolagen również pozyskiwany z ryb morskich. 

Zarówno VERISOL®, jak i Seagarden® oraz NatiCol® to zastrzeżone znaki towarowe, będące gwarancją jakości. 

Jak wybrać najlepszy hydrolizat kolagenu?

Oto co możesz zrobić, by wybrać najlepszy preparat z kolagenem:

1. Określ jasno swoje potrzeby — kolagen na poprawę wyglądu, czy kolagen na stawy?

2. Przejrzyj przykładowe rankingi „Top 10 suplementów z kolagenem na stawy” lub „5 najlepszych kolagenów na włosy, skórę i paznokcie”.

3. Sprawdź, czy dany preparat odpowiada pod względem smaku oraz składu — może zawiera witaminę C, a może jeszcze kwas hialuronowy lub biotynę? Jeśli tak, to czy suplementuję już te substancje w innych preparatach?

4. Zadaj sobie pytanie: „Czy ta forma kolagenu mi odpowiada?” (shot, tabletki?)

5. Upewnij się, że dany produkt mieści się w założonym przez Ciebie budżecie.

Typy kolagenu w hydrolizacie

Wybór kolagenu powinien być podyktowany określoną potrzebą: 

• poprawa kondycji skóry, włosów, paznokci (kolagen typu I),

• wsparcie kości (kolagen typu I),

• wsparcie stawów (kolagen typu II).

Kolagen typu I dla zdrowia skóry i kości

Kolagen typu I stanowi około 80-90% białka w skórze, jest jej głównym składnikiem budulcowym. Dzięki niemu skóra jest elastyczna, jędrna i mocna. Przyjmowanie preparatów z tym typem białka wspiera produkcję fibryny oraz elastyny, a także prokolagenu typu I (9).

Kolagen typu II wspieranie stawów

Tkankę chrzęstną, podobnie jak ciało szkliste, buduje głównie kolagen typu II, dlatego to on wpływa na poprawne funkcjonowanie stawów i ich kondycję. 

Kolagen typu III i IV regeneracja tkanek i elastyczność

Kolagen typu III występuje w skórze oraz w narządach i naczyniach krwionośnych, nadając im elastyczność. Bierze też udział w procesie powstawania blizn (6, 16). Kolagen typu IV buduje błonę podstawną, znajduje się w mięśniach i układzie nerwowym (12). 

Białka kolagenowe odgrywają ważną rolę w gojeniu się ran. Literatura wskazuje, że cząsteczki kolagenu typu I i IV wzmacniają odpowiedź immunologiczną (10). Ponadto peptydy kolagenowe wpływają pobudzająco na fibroblasty, by te produkowały nowy kolagen — który jest głównym białkiem budulcowym skóry.

Hydrolizat kolagenu a styl życia

Styl życia może determinować potrzebę przyjmowania preparatów kolagenowych. Z jednej strony mogą wykazywać ją sportowcy i osoby, które czynnie uprawiają różne aktywności fizyczne.

Z drugiej — osoby, które interesuje pielęgnacja, wspieranie zdrowia i wyglądu naturalnymi sposobami, „od wewnątrz”. 

Suplementacja dla osób aktywnych i sportowców

Sportowcy narażeni są na uwalnianie się wolnych rodników tlenu po dużym wysiłku fizycznym, dlatego kolagen z witaminą C będzie dla nich korzystnym rozwiązaniem — równoczesne wsparcie skóry, naczyń krwionośnych oraz kości i neutralizacja wolnych form tlenu.

Osoby aktywne mogą borykać się także z problemami dotyczącymi stawów, więc przyjmowanie kolagenu typu II może okazać się dla nich dodatkowym wsparciem w tym kierunku.

Naturalne źródła kolagenu w diecie

Kolagen występuje przede wszystkim w produktach odzwierzęcych, a są to:

• jaja,

• ryby,

• mięso,

• żelatyna,

• „zimne nóżki”, 

• kurze łapki (na przykład jako podstawa długo gotowanego bulionu).