Clean label: naturalny skład i transparentność w suplementach

Spis treści:

1. Czym jest clean label i jak go rozpoznać?
2. Kluczowe cechy produktów clean label
3. Kategorie produktów zgodnych z ideą clean label
4. Wymogi jakościowe i certyfikaty w clean label
5. Aspekty prawne wokół clean label
6. Wyzwania i ograniczenia dla producentów
7. Dlaczego warto wybierać clean label?

Czym jest clean label i jak go rozpoznać?

• barwników, 
• aromatów, 
• wzmacniaczy smaków, 
• konserwantów. 

1. Po pierwsze, producent chce się pochwalić, że skład jego produktu jest prosty i naturalny. Na opakowaniu możemy zatem zobaczyć słowa takie jak “prosty skład”, “tylko 5 składników”, “czysta etykieta”, “clean label”, “naturalny skład”. 
2. Po drugie, taki produkt może wyróżniać się zielonym kolorem na opakowaniu, chociaż nie jest to warunek konieczny. 
3. Po trzecie, cena tego produktu może być wyższa od pokrewnych. No i oczywiście – gdy już weźmiemy ten produkt do ręki, naszym oczom powinien faktycznie ukazać się prosty, zrozumiały skład.

Kluczowe cechy produktów clean label

• otyłości nadciśnienia,
• alergii i nadwrażliwości, 
• chorób neurodegeneracyjnych zaburzeń ze strony układu pokarmowego. 

• glutaminian monosodowy (E621), 
• guanylan disodowy (E627), 
• inozynian disodowy (E631). 

• ekstrakt drożdżowy (płatki drożdżowe), 
• hydrolizaty białkowe, 
• różne przyprawy, np. papryka w proszku. 

Krótka i zrozumiała lista składników 

• transparentność procesu, 
• etyczne traktowanie zwierząt hodowlanych, 
• ograniczenie sztucznych nawozów, pestycydów, 
• stosowanie zdrowego żywienia zwierząt.

Kategorie produktów zgodnych z ideą clean label

• bezglutenowe, 
• dla wegan, 
• bezlaktozowe. 

Produkty ekologiczne i zrównoważone środowiskowo 

• produkty bio,
• uprawiane ekologicznie warzywa i owoce, 
• nabiał bez konserwantów, z mleka zwierząt karmionych możliwie zdrową paszą, 
• mięso ze zwierząt hodowanych na naturalnych paszach, bez hormonów, 
• jaja od kur z wolnych wybiegów, odżywiających się możliwie naturalnie. 

Suplementy diety clean label i ich skład 

• Naturalne surowce (mogą być certyfikowane lub pochodzić z certyfikowanych źródeł), 
• zrozumiałe słowa na etykiecie, 
• minimalna ilość niezbędnych dodatków, zapewniających jakość i wspierających działanie suplementu diety.

Wymogi jakościowe i certyfikaty w clean label

• Certyfikat CLF, czyli stosowany przez firmę Natur Day Clean Label Formula, który oznacza, że produkt nie zawiera: oleju palmowego, aspartamu, sztucznych aromatów i barwników, acesulfamu, sacharynianu sodu. (4) 
• Clean Label Project (na terenie USA), 
• Czysta Etykieta przyznawana przez Radę Certyfikacyjną wyłonioną przez fundację im. Martynki Młyńskiej. (5) 

• transparentność, 
• jak najmniejszy stopień przetwarzania, 
• surowce z ekologicznych źródeł (często lokalnych), 
• tworzenie opakowań łatwych do recyklingowania, 
• komunikacja z konsumentem, 
• odpowiedzialność za środowisko.

Aspekty prawne wokół clean label

• rozporządzenie 1333/2008, 
• rozporządzenie 1169/2011, 

Rozporządzenie 1333/2008 i ograniczenia dotyczące dodatków 

• wsparciu ochrony zdrowia konsumentów poprzez regulacje dotyczące dodatków do żywności
• uproszczeniu funkcjonowania rynku wewnętrznego:

1. Zawiera wykazy dopuszczonych do żywności dodatków, określa co jest rozumiane jako dodatek do żywności.
2. Określa warunki stosowania dodatków do żywności, podkreślając, że muszą one spełniać następujące warunki:

• muszą być ocenione i zatwierdzone pod kątem bezpieczeństwa przez EFSA, 
• ich użycie musi być zasadne z punktu widzenia technologicznego: poprawa smaku, wyglądu, konsystencji lub trwałości produktu,
• nie można wprowadzić konsumenta w błąd, 
• każdy dodatek musi być użyty w minimalnej, koniecznej ilości. 

1. Rozporządzenie to określa, na jakich warunkach dodatki mogą być stosowane i jak etykietowane, 
2. Wskazuje też, co nie jest uznawane za „dodatek do żywności”, a mogą to być np.: chlorek sodu, szafran do barwienia żywności, enzymy spożywcze, substancje pomocnicze w przetwórstwie.

Rozporządzenie 1169/2011 i obowiązki informacyjne producentów

• niewprowadzanie konsumenta w błąd, 
• informacje muszą być jasne, proste do zrozumienia dla konsumentów, 

1. Nie można przypisywać składnikom lub produktom właściwości, których one nie posiadają, 
2. Nie należy sugerować, że dany środek spożywczy ma jakąś wyjątkową, szczególną właściwość, podczas gdy inne mu podobne również ją wykazują, 
3. Podane muszą być między innymi takie informacje, jak: nazwa, lista składników, substancje pomocnicze w przetwórstwie lub substancje uzyskane z nich, które pozostały w produkcie końcowym i są określone w załączniku nr. II (czyli głównie alergeny i substancje mogące powodować nietolerancję), ilość zastosowanych składników lub kategorii składników, ilość netto, data minimalnej trwałości, termin przydatności i inne. 

• substancje pomocnicze w przetwórstwie określone w załączniku II to m.in. takie alergeny jak: ryby, orzechy, seler i wiele innych. 
• substancje pomocnicze w przetwórstwie nieujęte w załączniku II nie muszą być podawane

Substancje pomocnicze w przetwórstwie a przejrzystość etykiet 

• substancje spożywane jako żywność, 
• substancje niebędące żywnością, ale stosowane celowo w procesie przetwórczym żywności, które w gotowym produkcie są obecne jako pozostałości lub pochodne tych substancji, ponieważ nie było możliwe ich całkowite wyeliminowanie z produktu końcowego. W produkcie końcowym nie pełnią funkcji technologicznej. 

1. Nie są one żywnością, ale są konieczne podczas jej obróbki i przetwarzania, 
2. Mogą znaleźć się w produkcie końcowym w niezamierzony sposób, w sytuacji, gdy nie można tego uniknąć, ale muszą być bezpieczne dla zdrowia. 
3. Takie substancje nie muszą się znaleźć na etykiecie produktu, chyba że są alergenami lub substancjami potencjalnie mogącymi powodować nietolerancje, ujętymi w załączniku II rozporządzenia 1169/2011. W praktyce są to znane wszystkim informacje takie jak: „produkt może zawierać seler”, „może zawierać śladowe ilości orzechów” itp.

Wyzwania i ograniczenia dla producentów

Wyższa cena produktów clean label i jej przyczyny 

• Koszty poszczególnych surowców użytych do produkcji mogą być wyższe ze względu na ich naturalne pochodzenie, bio hodowlę lub ekologiczną uprawę. 
• Niestosowanie dodatków sztucznych w tym konserwantów sprawia, że produkty są mniej trwałe.
• Proces produkcji może być bardziej złożony ze względu na najwyższą jakość produktu końcowego.

Krótszy termin przydatności bez konserwantów 

Dlaczego warto wybierać clean label?

• Przygotuj wstępny jadłospis na cały tydzień. 
• Rób zakupy z listą zakupów. 
• Czytaj uważnie skład produktu. 
• W domu wykorzystuj najpierw to, co ma krótszą datę przydatności. 

• większa ilość związków odżywczych i naturalnych składników może wiązać się z odczuwaniem lepszego smaku, 
• wolniejszy wzrost (np. owoców i warzyw) może pozytywnie wpływać na doznania smakowe,
• tradycyjna produkcja określonych produktów może wpływać korzystnie na smak końcowego produktu spożywczego, 
• smak jest jednak odczuciem bardzo subiektywnym, indywidualnym dla każdego, 
• osoba, która przywykła do wzmacniaczy smaku może mieć poczucie, że produkty bez konserwantów i innych dodatków nie smakują tak intensywnie: być może wykorzystanie naturalnych przypraw i ziół polepszy smak? Warto próbować!