Wybór tranów jest ogromny, co może przyprawiać o zawrót głowy podczas zakupów. Czym kierować się przy wyborze oleju? Jak kupić najlepszy tran dla dziecka i osoby dorosłej? Sprawdź poniższe wskazówki, a wszystko stanie się prostsze!
Spis treści:
Co to jest tran i dlaczego warto go stosować?
Tran to olej pozyskiwany z wątroby dorsza atlantyckiego (łac. Gadus morhua). Wyróżnia się wysoką zawartością kwasu dokozaheksaenowego (DHA) i eikozapentaenowego (EPA), czyli wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Ponadto stanowi dobre źródło witamin A i D.
Dlaczego warto sięgnąć po tran do picia lub w kapsułkach?
- Po pierwsze olej z wątroby dorsza atlantyckiego jest źródłem kwasów tłuszczowych DHA i EPA, które muszą być dostarczane do organizmu z zewnątrz. Co prawda, ludzki organizm jest w stanie wytworzyć je z innego kwasu omega-3 (kwasu alfa-linolenowego), ale jest to bardzo mało efektywny proces.
- Niedobór kwasów tłuszczowych DHA i EPA ma niekorzystny wpływ na rozwój, a także funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego i siatkówki oka. Ponadto zwiększa podatność na infekcje, a także choroby sercowo-naczyniowe. To pokazuje, jak ważne jest przyjmowanie tranu, który zapobiega niedoborom tych ważnych kwasów tłuszczowych.
- Kolejnym argumentem przemawiającym za stosowaniem oleju z wątroby dorsza jest fakt, że stanowi źródło witaminy D. Zapobieganie niedoborom witaminy D tylko poprzez urozmaiconą dietę jest praktycznie niemożliwe. W związku z tym tak ważne jest stosowanie tranu, który pomaga pokryć zapotrzebowanie organizmu na witaminę D.
- Na koniec warto wspomnieć jeszcze o tym, że tran jest dobrym źródłem witaminy A. Jest to składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku (niedobór witaminy A objawia się m.in. kurzą ślepotą), regulacji procesów regeneracji komórek skóry i właściwego przebiegu spermatogenezy. Co więcej, wykazuje właściwości antyoksydacyjne, dzięki którym chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
Jaki tran najlepszy i czym kierować się podczas wyboru?
Właściwości zdrowotne tranu są znane od lat, więc zasadność jego stosowania nie wzbudza większych wątpliwości. Za to dużo pytań pojawia się odnośnie do zakupu oleju z wątroby dorsza.
Jaki tran będzie najlepszy dla dorosłego, a jaki dla dziecka? Czym kierować się podczas wyboru oleju?
Tran z rekina a tran z dorsza
W sklepach dostępne są różne suplementy diety produkowane na bazie oleju z wątroby ryby. Czasami ciężko połapać się w tym, który z nich będzie najlepszy, bo każdy producent zachwala swój produkt.
Olej z wątroby rekina pozyskuje się z wątroby rekinów głębinowych (najczęściej grenlandzkich lub tasmańskich). W odróżnieniu od tranu zawiera mniej kwasów tłuszczowych omega-3 (około 5%), przez co nie powinien być traktowany jako główne źródło tych składników.
Tran w kapsułkach czy tran w płynie?
Tran w płynie czy kapsułkach? Który z nich będzie lepszy? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Przy wyborze należy wziąć różne czynniki. Jednym z nich jest wiek. Olej w formie płynnej jest zazwyczaj dobrym wyborem dla małych dzieci, a także osób starszych, które mogą mieć problem z połknięciem kapsułki.
Przy zakupie tranu warto kierować się nie tylko wiekiem, ale i indywidualnymi preferencjami. Może zdarzyć się tak, że nawet starsze dziecko będzie odmawiało przyjmowania kapsułek. W takiej sytuacji rozwiązaniem jest np. podawanie płynnego oleju wymieszanego z innymi zdrowymi produktami (sokiem bogatym w witaminę C i polifenole, miodem).
Wskaźnik Totox - wskaźnik jakości tranu
Odpowiedź na pytanie o to, czy lepszy będzie tran w kapsułkach, czy płynie jest ważna. Przy czym nie jest to jedyna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę wybierając najlepszy tran dla dzieci lub osób dorosłych. Bardzo ważny jest również wskaźnik Totox.
Informację o wskaźniku Totox znajdziesz na opakowaniu lub w opisie produktu. Jej brak to pierwsza czerwona lampka. Jeśli producent nie podaje wartości wskaźnika Totox, pomyśl nad zakupem innego oleju.
W przypadku tranu Olini wskaźnik Totox wynosi 12. Jest to wartość, która mieści się w normach podanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i świadczy o wysokiej jakości produktu.
Zawartość kwasów n-3 w najlepszym tranie
Najlepszy tran dla dzieci i dorosłych powinien odznaczać się wysoką zawartością kwasów EPA i DHA. Przy zakupie oleju zwróć uwagę na to ile kwasów omega-3 zawiera jedna porcja.
Jeśli chodzi o tran Olini, 1 porcja (10 ml) dla dzieci powyżej 12. roku życia i dorosłych dostarcza:
- 0,8 g kwasu EPA;
- 0,88 g kwasu DHA;
Dodatkowo 10 ml tranu Olini dostarcza 3650 µg witaminy A i 28 µg witaminy D.
Zanieczyszczenia w oleju z ryb
Słysząc o zaleceniach dotyczących regularnego jedzenia ryb czy stosowania tranu część osób kręci głową. Twierdzi, że wcale nie sprzyja to zdrowiu, ponieważ ryby są źródłem zanieczyszczeń. Jak jest naprawdę?
Faktycznie, spożywanie dużych ilości ryb charakteryzujących się dużym stopniem zanieczyszczenia (np. pangi) może przynieść więcej szkody niż pożytku. Jednak warto pamiętać, że nie każdy gatunek ryby i oleju z niej pozyskiwanego jest tak samo zanieczyszczony.
Jeśli chcesz mieć pewność, że tran nie jest źródłem zanieczyszczeń, sprawdź, z jakich ryb jest pozyskiwany. Tran Olini jest produkowany ze świeżych wątróbek dorsza atlantyckiego. Są to ryby dziko żyjące, złowione zgodnie z rygorystycznymi Standardami Zrównoważonego Rybołówstwa (potwierdzeniem jest certyfikat MSC).
Olej z wątroby dorsza, jaki wybrać?
Jaki tran dla dorosłego, a jaki tran dla dziecka? Sprawdź poniższe wskazówki, które pomogą Ci dokonać właściwego wyboru.
Jaki tran wybrać dla dorosłego?
Jaki tran wybrać dla osoby dorosłej? Najważniejszą rzeczą jest jakość oleju.
- Po pierwsze upewnij się, czy faktycznie jest on pozyskiwany z wątroby dorsza (czasami łatwo pomylić tran z olejem z rekina czy innych ryb).
- Po drugie sprawdź skład tranu – powinien odznaczać się wysoką zawartością kwasów DHA i EPA, witamin A i D.
- Po trzecie dowiedz się, sprawdź wskaźnik Totox (powinien być mniejszy niż 25).
Ostatnia ważna rzecz – sprawdź, czy producent może pochwalić się pozytywnymi wynikami badań jakości produktu (wykonanymi przez niezależne, zewnętrzne laboratorium). Jeśli chcesz dbać o środowisko dowiedz się również, z jakiego źródła pochodzą ryby. W opisie produktu powinna znaleźć się informacja o połowie dorsza zgodnie ze Standardami Zrównoważonego Rybołówstwa.
Najlepszy tran dla dzieci
Przy wyborze najlepszego tranu dla dzieci obowiązują podobne zasady, co przy zakupie oleju dla osoby dorosłej. Produkt powinien odznaczać się dobrym składem i niskim wskaźnikiem Totox.
Przy wyborze tranu dla dziecka warto szczególną uwagę również na smak i zapach tranu. Nie każdy maluch pije chętnie tran, który ma lekko rybi aromat i posmak. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest tran Olini dla dzieci. Wyróżnia się delikatniejszym smakiem i zapachem, dzięki temu jego regularne stosowanie jest prostsze i przyjemniejsze dla dziecka.
Źródła:
- YILDIRIM, Önder, and İsmail Berat ÇANTAŞ. "A study on the time-dependent change of totox values in feeds of marine fish." Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences 5.2 (2020): 264-269.
- Wroniak, Małgorzata, Monika Kwiatkowska, and Krzysztof Krygier. "Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno." Żywność Nauka Technologia Jakość 13.2 (2006): 46-58.
- Marciniak-Lukasiak, K. "Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3." Żywność Nauka Technologia Jakość 18.6 (2011).
- Materac, Ewa, Zbigniew Marczyński, and Kazimiera Henryka Bodek. "Rola kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w organizmie człowieka." Bromat Chem Toksykol 46.2 (2013): 225-233.
Autorka:
Dietetyk Paulina Górska
Absolwentka kierunku dietetyka na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (studia I stopnia) i Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu (studia II stopnia). Doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Pasjonatka zdrowego stylu życia, autorka publikacji na temat zdrowego odżywiania, suplementacji i ziołolecznictwa. Właścicielka poradni dietetycznej Kobieca Strona Dietetyki (www.kobiecastronadietetyki.pl).
