Pierzga pszczela - właściwości, na co pomaga i jak stosować?

Spis treści:

1. Pierzga pszczela - czym jest i dla kogo?
2. Pierzga pszczela - właściwości
3. Na co pomaga pierzga pszczela?
4. Pierzga - jak stosować?

Pierzga pszczela - czym jest i dla kogo?

Pierzga pszczela to podstawowy pokarm dla pszczół – królowej matki, a także młodych. Zapewnia im przetrwanie, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Pszczoły, które żywią się przetworzoną pierzgą żyją dłużej od tych, które zjadają sam pyłek. Wpływa na to skład – pierzga jest bogatsza w związki aktywnie czynne. Szacuje się, że zawiera blisko 500 związków, a dokładny skład wciąż nie jest poznany. Właściwości pierzgi pszczelej są cenne także dla człowieka. Faktycznie może korzystać z niej niemal każdy, kto nie jest uczulony na produkty pszczele. 

Co to jest pierzga pszczela? Jak powstaje?

Pszczoły zbierają pyłek z męskich kwiatów różnych gatunków roślin. Jest mieszany ze śliną, formowany w kuleczki, a następnie przenoszony na odnóżach. Czasem da się to zaobserwować – lecące robotnice są ociężałe, ale z determinującą zmierzają do ula. Tam pyłek jest mieszany z miodem i upychany jest w plastrach. Ulega fermentacji mlekowej – a końcowym produktem jest pierzga pszczela. W porównaniu z pyłkiem jest bardziej wartościowa odżywczo i dłużej zachowuje trwałość.

• Każda z kulek (obnóży) przenoszonych przez pszczoły waży ok. 10-20mg i składa się z około 100 tys. ziaren pyłku.
• Pyłek najczęściej jest żółty lub pomarańczowy, ale może być nawet biały lub czarny. Barwa (a także konsystencja) zależy od składu – gatunków roślin, z których został zebrany.
• Dobry pszczelarz zbiera z ula tylko niewielką część pierzgi. Ważny jest umiar. Większość jest spożywana przez pszczoły. Szacuje się, że rodzina pszczela w ciągu roku zużywa 17 do 35kg pierzgi. Do wykarmienia jednej larwy potrzeba ok. 145mg.

Pierzga pszczela - dla kogo?

Z pierzgi korzystać może każdy, kto nie jest uczulony na produkty pszczele.

1. Wyjątkiem są kobiety w początkowym okresie ciąży - później stosowanie powinno się skonsultować z lekarzem.
2. Diabetycy powinni zachować dużą ostrożność (chociaż ogólnie pierzga ma dla nich korzystne działanie, gdyż pobudza wydzielanie insuliny).
3. Dzieciom podaje się znacznie mniejsze ilości niż dorosłym.

Ogólnie pierzga pszczela jest przeznaczona dla wszystkich osób, które chcą poprawić odporność i usprawnić funkcjonowanie organizmu na wielu obszarach. Często korzystają z niej sportowcy.

Pierzga pszczela – właściwości

Pyłek ma szereg pozytywnych właściwości dla człowieka. Jest skarbnicą białka – zawiera więcej związków należących do tej grupy niż produkty pochodzenia zwierzęcego. Ponadto w skład wchodzą tłuszcze, cukry proste i złożone, błonnik, karotenoidy, enzymy, witaminy (C, D, E, grupa B) i sole mineralne (potas, fosfor, magnez, wapń, żelazno, cynk, miedź). Pyłek wykorzystywano do żywienia astronautów w ramach programu „Apollo”. Człowiek przez wiele miesięcy mógłby żywić się samym pyłkiem bez szkody dla zdrowia i kondycji. Co więcej – pyłek po przetworzeniu w pierzgę pszczelą jest jeszcze skuteczniejszy. 

Pyłek pszczeli a pierzga – różnicą jest nie tylko bogatszy skład, ale także lepsza przyswajalność. Pierzga zawiera więcej węglowodanów i enzymów pszczelich. Posiada m.in. właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze.

Na co pomaga pierzga pszczela?

Z pierzgi pszczelej warto korzystać profilaktycznie, by ustrzec się przed chorobami i doraźnie – w przypadku ich wystąpienia. Zalety stosowania były znane już w starożytnym Egipcie. Dziś również uchodzi za jeden z najcenniejszych naturalnych produktów, chociaż nie jest aż tak rozpowszechniona jak miód.

Pierzga – właściwości lecznicze:

• Pomaga przy diecie odchudzającej – odżywia organizm, jest dobrym źródłem białka.
• Jest stosowana przez sportowców, gdyż m.in. obniża poziom kwasu mlekowego i poprawia utlenienie krwi.
• Poprawia wydolność i kondycję organizmu.
• Przeciwdziała infekcjom.
• Chroni przed miażdżycą i dolegliwościami układu krwionośnego.
• Łagodzi objawy przy zapaleniu zatok.
• Obniża poziom złego cholesterolu we krwi. Zapobiega zlepianiu się płytek krwi.
• Poprawia apetyt i reguluje przemianę materii.
• Chroni wątrobę przed zatruciem.
• Pomaga przy nadciśnieniu tętniczym.

Pyłek i pierzga są także stosowane zewnętrznie – to cenione składniki kosmetyków. Stosuje się je m.in. do zwalczania łupieżu, łojotoku oraz trądziku. Można dodawać je do maści. Dzięki produktom pszczelim skóra jest lepiej odżywiona, nawilżona. Pierzga poprawia jej jędrność, elastyczność i opóźnia powstawanie zmarszczek. Ma pozytywny wpływ na kondycję włosów i paznokci (także przy regularnym spożywaniu).

Pierzga - jak stosować?

W sklepach ze zdrową żywnością można kupić zarówno pyłek, jak i pierzgę pszczelą, drugi produkt jest trudniej dostępny, gdyż pozyskuje się go z pasiek w małej ilości.

1. Średnie dawkowanie pyłku to do 40g dziennie (dorośli) i 10-20g (dzieci).
2. Pierzgi używa się mniej: 10-20g dorośli i ok 10g dzieci. Lepiej stosować mniejsze dawki, ale korzystać z niej regularnie.

Produkty pszczele można spożywać bezpośrednio lub dodawać do innych potraw. Można je mieszać z miodem, serkiem, jogurtem (np. z nasionami chia) czy mlekiem. Ważne, aby dana potrawa czy napój nie były gorące (wysoka temperatura obniża wartość pierzgi i pyłku). Pierzgę można rozpuszczać w wodzie wieczorem, a rano pić na czczo. Pyłek ma kwaksowato-słodki smak i żywiczny aromat, pierzga ma twardszą konsystencję, a wrażenia smakowe są bardziej osobliwe (ale przyjemne). Pojemnik z pierzgą lub pyłkiem należy przechowywać w suchym, chłodnym (poniżej 18°C) i ciemnym miejscu. W praktyce najlepszym miejscem do przechowywania jest lodówka.

Pierzga to produkt pszczeli o szerokim zastosowaniu, z którego warto korzystać na równi z miodem. Może nie jest tak smaczny, ale ma podobne, o ile nie większe właściwości prozdrowotne, a oprócz tego wysoką wartość odżywczą.

Źródła:

1. M. Mazik; Dary Pszczół, Egros, 2019.
2. P. Lisowski; Tajemnice pszczelego ula, Alma-Press, Warszawa, 2010.