Spis treści:

Liposomalna witamina C – działanie, właściwości i zastosowanie
Kwas askorbinowy zamknięty w małych, lipidowych pęcherzykach to innowacyjny suplement diety. Dlaczego?
Doskonale się wchłania,
posiada wysoką biodostępność,
jest wysoko przyswajalny.
Czym właściwie jest witamina C zamknięta w liposomach i czy warto ją przyjmować? Czy przyjmowanie liposomalnej witaminy C ma sens i czy różni się od suplementowania jej w tradycyjnej formie?
Czym jest liposomalna witamina C?
Liposomalna witamina C to kwas askorbinowy zamknięty w wodno — tłuszczowej osłonce. Cała taka kapsułka ma bardzo mały rozmiar. Najprościej ujmując, jest to po prostu witamina C zaproponowana w innej formie, niż tradycyjna, choć na pierwszy rzut oka dużo się nie różni.
Wchłanialność liposomalnej witaminy C jest dużo większa i to jest jej zasadniczą zaletą.
Mechanizm działania i przewaga nad tradycyjnymi formami
Lipidowy pęcherzyk chroni witaminę C w przewodzie pokarmowym przed zbyt szybką degradacją. W konsekwencji uwalnia się ona po prostu wolniej i dłużej. Jest lepiej przyswajana, łatwo się wchłania, a dodatkowo można zażyć większą jej ilość. (1)
Tradycyjna witamina C jest wchłaniana całkowicie tylko w dawkach nieprzekraczających 200 mg. Powyżej tych dawek spada, ponieważ transportery, które biorą udział w jej wchłanianiu, są przesycone. (4) Liposomy przenikają błonę śluzową jelita w inny sposób: na drodze endocytozy lub fuzji błon. (3) Dlatego problem z „zablokowaniem” transporterów zostaje ominięty w przypadku liposomalnej postaci witaminy C.
Rola liposomów w zwiększaniu biodostępności
Liposomy jako nośniki leków i suplementów cieszą się zainteresowaniem w świecie medycyny dlatego, że:
są dobrze wchłaniane przez błonę śluzową jelita cienkiego,
minimalizują skutki uboczne,
podnoszą biodostępność danej substancji — w tym wypadku biodostępność witaminy C,
substancja dociera do miejsca docelowego, nie obciążając całego organizmu. (1, 2, 3)
Zwraca się również uwagę na to, że lipidy same w sobie są ważnym elementem diety człowieka. (1)
Taki system transportu leku w liposomach cieszy się szczególnym zainteresowaniem w badaniach nad terapiami nowotworowymi, aby ograniczyć skutki uboczne np. chemioterapii.

Kluczowe składniki liposomalnej witaminy C
Najważniejszym składnikiem tego innowacyjnego suplementu diety jest oczywiście kwas askorbinowy, który może mieć pochodzenie syntetyczne lub naturalne. Pozostałe składniki to lipidy, głównie fosfolipidy, cholesterol oraz część wodna — w zależności od zastosowanej technologii.
W preparatach dostępnych na rynku często wykorzystuje się lecytynę pochodzenia roślinnego, na przykład ze słonecznika.
Kwas askorbinowy jako aktywny składnik
Przyjmowanie witaminy C wpływa korzystnie na organizm w bardzo szerokim spektrum, bowiem kwas askorbinowy jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania:
skóry,
stawów,
układu krwionośnego,
odpornościowego,
nerwowego.
Chroni go stresem oksydacyjnym i niszczącym działaniem wolnych rodników, które przyspieszają starzenie się organizmu.
Objawy niedoboru witaminy C to przede wszystkim zmęczenie i osłabienie, ale także częste infekcje, bóle mięśni i stawów, problemy skórne, skłonność do siniaków, anemia, a nawet szkorbut w skrajnych przypadkach.
Fosfolipidy i ich rola w stabilności preparatu
Do budowy pęcherzyka lipidowego wykorzystywane są głównie fosfolipidy oraz cholesterol. Błona komórkowa organizmu również zbudowana jest z fosfolipidów, dlatego wchłanianie witaminy w takiej otoczce jest łatwiejsze.
Kwas askorbinowy zamknięty w lipidowej otoczce jest chroniony przed utlenianiem oraz enzymami trawiennymi, dzięki czemu może być on dłużej uwalniany, a nie od razu degradowana w układzie pokarmowym. Taki preparat jest bardziej stabilny, niż standardowa forma wspomnianej witaminy.
Korzyści zdrowotne liposomalnej witaminy C
Witamina C pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, najważniejsze z nich, to:
działanie przeciwutleniające,
udział w produkcji serotoniny oraz noradrenaliny,
ochrona przed stresem oksydacyjnym,
udział w procesach wytwarzania kolagenu,
pozytywny wpływ na układ odpornościowy,
obniżanie cholesterolu całkowitego oraz LDL, (15)
wspomaganie żołądka w ograniczaniu działania Helicobacter pylori, (8, 12)
wspomaganie we wchłanianiu żelaza.
Kwas askorbinowy ze względu na tak ważne funkcje odpowiada za zdrowie skóry, dziąseł, naczyń krwionośnych, dziąseł oraz stawów. (5)
Działanie liposomalnej witaminy C w stosunku do klasycznej formy podania różni się przede wszystkim tym, że wykazuje większą biodostępność — a zatem jej stosowanie jest po prostu korzystniejsze dla organizmu.
Wsparcie układu odpornościowego
Witamina C jako silny antyoksydant chroni komórki biorące udział w odpowiedzi odpornościowej organizmu przed wolnymi rodnikami tlenu oraz wpływa korzystnie na limfocyty T, przedłużając ich życie. Wpływa także na aktywność komórek, które biorą udział w odpowiedzi immunologicznej.
Kwas askorbinowy przyjmowany podczas przeziębień może skrócić czas trwania choroby. Przyjmowany systematycznie przez określony czas ma wpływ na zmniejszenie częstotliwości sezonowych przeziębień, zwłaszcza u osób, które podejmują duży wysiłek fizyczny. (6, 8, 10) Pobudza także produkcję interferonu, (9) czyli białka, które bierze udział w obronie organizmu przed wirusami, bakteriami czy nowotworami.
Wzrost zapotrzebowania na witaminę C pojawia się u osób:
starszych,
aktywnych,
osłabionych, z obniżoną odpornością,
stresujących się,
palące i spożywające alkohol,
narażonych na zanieczyszczenia środowiska.
Synteza kolagenu i zdrowie skóry
Witamina C przekształca prokolagen do kolagenu. Pełni rolę kofaktora, czyli takiego „przyspieszacza” reakcji chemicznej, dla enzymów biorących udział w syntezie kolagenu: hydroksylazy lizylowej oraz hydroksylazy prolilowej. (7, 13) Kolagen utrzymuje nawilżenie skóry, zapewnia jej strukturę, zdrowy wygląd i elastyczność, więc na wszystkie te funkcje witamina C również ma wpływ — chociażby pośredni.
Poza tym kwas askorbinowy chroni przed fotostarzeniem skóry (czyli uszkodzeniami wywołanymi promieniowaniem UV) i uczestniczy w reakcjach prowadzących do syntezy lipidów w skórze. (5, 11)
Ochrona przed stresem oksydacyjnym
Wolne rodniki tlenu wywołują stres oksydacyjny, który ma niszczycielski wpływ na komórki organizmu. Kwas askorbinowy ma właściwości neutralizujące w stosunku do wolnych rodników tlenu, chroniąc w ten sposób organizm przed ich szkodliwym działaniem.
Wspomaganie wchłaniania żelaza
Kwas askorbinowy jest cennym składnikiem diety, szczególnie gdy mowa o wchłanianiu żelaza ze źródeł niehemowych, czyli pochodzenia roślinnego.
Żelazo niehemowe występuje w formie jonu Fe3+ i jest trudniej przyswajalne dla organizmu, niż jon dwuwartościowy Fe2+. Witamina C jako doskonały reduktor przekształca jon Fe3+ do Fe2+, sprawiając tym samym, że staje się on lepiej wchłanialny. (7, 8, 14, 16)
Chcąc podnieść poziom tego kluczowego dla układu krwionośnego pierwiastka, warto spożywać produkty zawierające witaminę C, w połączeniu z tymi bogatymi w żelazo.
Formy i sposoby suplementacji
Liposomalną witaminę C można przyjmować doustnie:
w elastycznych kapsułkach,
w proszku,
w płynie.
Liposomalna witamina C w płynie i kapsułkach
Suplement diety w płynie jest zdecydowanie łatwiej spożyć. Jest praktycznie od razu gotowy do wypicia, a działanie nieco szybsze w stosunku do preparatu w kapsułkach.
Przygotowanie witaminy C liposomalnej wymaga dodania jej do wody lub napoju.
Kapsułki być może są dla niektórych osób trudniejsze do przełknięcia, za to nie mają smaku, który w przypadku formy płynnej nie każdemu będzie odpowiadał.
Dlatego wybór formy podania zależy wyłącznie od osobistych preferencji.
Witamina C liposomalna dla dzieci – czy warto?
Witaminę C warto podawać dzieciom, aby wspierać ich zdrowie oraz odporność. Należy jednak zastosować odpowiednią do wieku dawkę — pomocne będzie zaczerpnięcie informacji od producenta suplementu, a także lekarza, który posiada najbardziej aktualne zalecenia i dobierze dawkę dla konkretnego dziecka.
Dawkowanie i bezpieczeństwo stosowania
Tradycyjna witamina C jest wchłaniana całkowicie tylko w dawkach nieprzekraczających 200 mg. Powyżej tych dawek spada, ponieważ transportery, które biorą udział w jej wchłanianiu, są przesycone.
Zalecane dzienne spożycie
Dawkowanie witaminy C zależy od wieku i różni się pomiędzy dziećmi a osobami dorosłymi. Koniecznie należy zapoznać się z zaleceniami producenta, a w razie wątpliwości — także lekarza.
Analizując dostępne suplementy diety liposomalne z witaminą C, zalecana przez producentów dawka najczęściej oscyluje w okolicy 1000 mg na dzień.
Możliwe skutki uboczne i ryzyko przedawkowania
Liposomalna witamina C, tak jak jej tradycyjna forma, jest wydalana z moczem. Jednak jej bardzo duża podaż może wywołać:
pojawienie się kamieni nerkowych,
bóle brzucha i nudności,
rozwolnienie.
Ważne jest również to, aby wziąć pod uwagę inne, przyjmowane przez siebie leki i sprawdzić, czy pomiędzy nimi nie występuje interakcja — w przypadku suplementacji żelazem podczas jego niedoborów będzie ona korzystna (należy jednak pamiętać, że nie zawsze ta zależność jest pożądana — są osoby, które borykają się z nadmiarem żelaza).
Naturalne źródła witaminy C w suplementach
Witamina C w suplementach diety ma często pochodzenie laboratoryjne — jest syntetyzowana sztucznie, ale dzięki temu również tańsza.
Warto jednak zdecydować się na witaminę C pochodzenia naturalnego. Najczęściej pozyskuje się ją z dzikiej róży, aceroli lub camu — camu.
Naturalna witamina C może zawierać jeszcze dodatkowo substancje roślinne, które sprawiają, że łatwiej się przyswaja.
Dzika róża i acerola jako składniki preparatów
Najczęściej spotykane naturalne źródła witaminy C to:
acerola,
dzika róża.
W takich naturalnych preparatach odnotowuje się obecność bioflawonoidów, które wspierają wchłanianie witaminy C.
Podsumowanie – czy warto stosować liposomalną witaminę C?
Jeśli na rynku dostępna jest wysoko przyswajalna witamina C i taka “zwykła”, to dlaczego by nie wybrać tej pierwszej? No właśnie!
Witamina C jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, jest silnym antyoksydantem, wspiera układ odpornościowy, krwionośny i nerwowy, korzystnie wpływa na zdrowie skóry, a także bierze udział w katalizowaniu wielu reakcji enzymatycznych.
Wchłanialność liposomalnej witaminy C jest jednak większa, niż w tradycyjnej formie. Liposomalną witaminę C warto suplementować, ponieważ:
ma większą biodostępność,
szybciej i łatwiej się wchłania,
łatwo po nią sięgnąć.
Jest odpowiednia dla dzieci i dorosłych, można sięgnąć po taką z naturalnego źródła - najlepsza witamina liposomalna to taka, która przynosi realne korzyści zdrowotne i występuje w formie, którą łatwo zażyć - a to ostatnie zależy od indywidualnych preferencji.
Łukawski, Maciej, et al. "New oral liposomal vitamin C formulation: Properties and bioavailability." Journal of liposome research 30.3 (2020): 227-234.
Allen, Theresa M., and Pieter R. Cullis. "Liposomal drug delivery systems: from concept to clinical applications." Advanced drug delivery reviews 65.1 (2013): 36-48.
Buso, Giacomo, et al. “The Role of Bromelain and Liposomal Vitamin C in the Treatment of Chronic Venous Disease: A Systematic Review of the Literature and Position Paper of the Italian Society of Angiology and Vascular Medicine (SIAPAV).” Vasa, vol. 0, no. 0, Feb. 2025, https://doi.org/10.1024/0301-1526/a001184.
Regulska, Katarzyna, and Maria M. Litwiniuk. "Witamina C w terapii przeciwnowotworowej?–przegląd danych klinicznych i przedklinicznych." Farmacja Polska 76.4 (2020): 222-236.
Zawada, Katarzyna. "Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka." Herbalism 2.1 (2016): 22-34.
Zielińska-Pisklak, M., Ł. Szeleszczuk, and M. Kuras. "Rola witaminy C i cynku we wspomaganiu układu odpornościowego." Farmakoterapia 23.11-12 (2013): 64-71.
Schab, Patrycja. "Witamina C-najpopularniejsza i nadal odkrywana witamina." Eliksir (2023).
Janda Katarzyna, Kasprzak Magdalena, Wolska Jolanta: Witamina C - budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie, vol. 61, no. 4, 2015, pp. 419-425
Musiał, Claudia, et al. "Witamina C w medycynie i kosmetologii." Wiadomości chemiczne 73.9-10 (2019): 503-522.
https://vitalea.pl/blog/witamina-c-jakie-ma-znaczenie-dla-naszej-odpornosci/
https://www.laroche-posay.pl/article/witamina-c-wlasciwosci-i-zastosowanie
https://www.czytelniamedyczna.pl/4105%2Cbadanie-mozliwoci-hamowania-wzrostu-helicobacter-pylori-przez-substancje-nie-sto.html
Goik, Urszula. "Witamina C i jej pochodne w utrzymaniu dobrej kondycji skóry." Postępy Biochemii 70.3 (2024): 307-314.
https://kcalmar.com/blog/2016/07/12/niedobory-zelaza-co-jesc/
https://www.czytelniamedyczna.pl/2402,antyoksydanty-i-srodki-obnizajace-poziom-cholesterolu-zawarte-w-surowcach-roslin.html
https://www.czytelniamedyczna.pl/3583,niedobor-zelaza-a-schorzenia-przewodu-pokarmowego-prezentacja-trzech-przypadkow.html