Mydła to jedne z najstarszych kosmetyków, używane już nawet 3000 lat przed naszą erą. Można także powiedzieć, że to jedne z pierwszych kosmetyków naturalnych, gdyż do ich wytwarzania korzystano ze składników obecnych w przyrodzie - olejów roślinnych. Mydła są używane od wieków, ale obecnie często są pomawiane o złe działanie na skórę, w związku ze swoim wysokim pH. Jaka jest prawda?
Spis treści:
Jakie pH ma mydło?
Zacznijmy od krótkiego wyjaśnienia - czym jest pH?
Skala pH określa, czy dana substancja jest kwaśna, zasadowa czy neutralna. pH neutralne wynosi 7. I tutaj warto zaznaczyć, że pH neutralne dla skóry, czyli takie, jakie w przybliżeniu ma skóra, to ok. 4,5 - 6 (w zależności od miejsca na ciele), czyli lekko kwaśne. Natomiast gdy pH wynosi powyżej 7, mówimy o pH zasadowym.
Mydło to nie tylko produkt do mycia, ale także potoczne określenie na całą grupę związków chemicznych - soli kwasów tłuszczowych. Mydła powstają w reakcji tłuszczów lub olejów z zasadą (czyli związkiem o wysokim pH). Najczęściej jest to zasada sodowa, czyli NaOH. Na koniec takiego procesu otrzymuje się mydło, czyli połączenie kwasów tłuszczowych z jonami sodu, oraz glicerynę, którą dobrze znacie z wyjątkowego działania nawilżającego.
Jakie pH ma więc mydło? Większość osób jest przekonana, że wysokie pH mydła jest wynikiem obecności NaOH (Sodium Hydroxide) w składzie tego produktu. Jednak pamiętajcie, że poprawnie zrobione mydło nie zawiera NaOH, gdyż ono całe przereagowało podczas łączenia zasady sodowej z olejem.
W składzie mydła są wymienione kwasy tłuszczowe lub oleje oraz Sodium Hydroxide, ponieważ te składniki zostały użyte do produkcji. Jednak w końcowym kosmetyku mamy już zmydlone oleje/kwasy tłuszczowe.
Sama kostka mydła nie ma pH, aby je zmierzyć, musimy rozpuścić je w wodzie. Jest tak dlatego, że pH dotyczy tylko takich substancji, które rozpuszczają się w wodzie (dlatego też nie można określić pH oleju).
Mydło pH zasadowe
Kiedy mydło rozpuszcza się w wodzie dochodzi jego "podziału" na jon sodowy i resztę kwasową. Jednak to nie jon sodowy sprawia, że pH jest podwyższone, czyli zasadowe. To reszta kwasowa dalej reaguje z wodą, w wyniku czego otrzymuje się słaby kwas tłuszczowy i silne jony OH-, które to odpowiadają za zasadowe pH roztworu mydła. A jonu sodowego również nie należy się bać - jest to niezbędny mikroelement w naszym organizmie.
Mydło pH kwaśne
Jak już wiecie, mydło nie może mieć kwaśnego pH. Takie kostki myjące o kwaśnym pH poprawnie nazywają się syndetami. Jest to nazwa, która powstała z połączenia słów "syntetyczny" i "detergent", co w bardzo obrazowy sposób mówi nam o pochodzeniu takiego produktu.
"Kwaśne mydło" powstaje ze sztucznych detergentów, w przeciwieństwie do prawdziwego mydła, które oryginalnie wytwarza się z tłuszczów pochodzenia naturalnego. W składzie takiego "mydła o kwaśnym pH" znajdziecie najczęściej składniki z Isethionate lub Sarcosinate w nazwie, które są substancjami myjącymi, ale z mydłami mają niewiele wspólnego.
Mydło pH 5.5 - prawda czy fałsz?
Mydło nie może mieć pH 5,5, czyli lekko kwaśnego. Wynika to z podstawowych zasad chemii. Jeśli ktoś oferuje Wam mydło o pH neutralnym dla skóry, tak naprawdę próbuje sprzedać Wam syndet lub inny produkt mydłopodobny.
Czy pH neutralne dla skóry zawsze znaczy najlepsze?
Słynne "pH neutralne dla skóry", czyli pH 5,5, jest tak naprawdę... tworem marketingowym, który został stworzony przez Johnson&Johnson.
Fizjologiczne pH skóry (a ściślej rzecz biorąc naskórka) mieści się w zakresie 4,5 - 5,8. Dlaczego w zakresie? Ponieważ skóra ma różne pH w różnych miejscach na ciele, inne pH jest na twarzy, a inne np. pod pachami (tu jest bardziej zasadowe). pH skóry zależy także od czynników zewnętrznych czy stosowanej pielęgnacji.
Niestety internet aż huczy od plotek o szkodliwości mydła, ze względu na jego wysokie pH, które wysusza skórę. Bądźmy szczerzy, nikt przecież nie robi sobie maseczek z mydła! Mydło stosujemy w konkretnym celu - oczyszczenia skóry i jej przygotowania do kolejnych etapów pielęgnacji. Mydło pozostaje w kontakcie ze skórą przez krótki i ograniczony czas, a następnie jest zmywane wodą. Badania pokazują, że nawet czysta woda wodociągowa ma pH zbliżone do 8, a więc jest również lekko zasadowa. Czy to oznacza, że mamy jej nie używać do mycia? Oczywiście, że nie.
Po umyciu nawet samą wodą bez detergentu, pH skóry podwyższa się. Jest to naturalna reakcja skóry, która jednak sama potrafi przywrócić sobie odpowiednie pH. Najczęściej jednak nie musi tego robić, ponieważ po myciu rozpoczynamy kolejne kroki pielęgnacyjne, takie jak użycie toniku, serum, kremu czy oleju kosmetycznego. Każdy z tych produktów ma najczęściej pH zbliżone do 5,5, czym przyspiesza proces powracania pH skóry do lekko kwaśnego. Przyspiesza, a nie zastępuje.
Jakie mydło najzdrowsze dla skóry? Sprawdź mydło naturalne!
Mydło naturalne, produkowane z tłoczonych na zimno olejów roślinnych, jest najlepszym wyborem wśród produktów do mycia w kostce. Dlaczego warto sięgnąć po takie naturalne mydła Olini?
Do produkcji mydła wykorzystujemy przede wszystkim oleje bogate w kwasy nienasycone, takie jak kwas oleinowy, linolowy, linolenowy. Otrzymujemy wówczas delikatniejszy produkt niż przy korzystaniu z tradycyjnych "twardych" tłuszczów. Są one mniej agresywne w działaniu i łagodniejsze dla skóry. Dodatkowo zimnotłoczone oleje mają działanie pielęgnacyjne.
Nie możemy również nie wspomnieć o aspekcie ekologicznym używania mydła. Już od samego procesu produkcji, oszczędzamy wodę, nie ma jej (lub jest w minimalnej ilości) także w produkcie. Mydło nie wymaga wielu opakowań, jest wydajne i przyjazne w podróży (zajmuje mało miejsca). Jest także produktem uniwersalnym, może z niego korzystać cała rodzina. Nie zawierają konserwantów, a mimo to posiadają długi termin przydatności do użycia. Mydło to najlepszy wybór less waste.
Źródła:
- https://labmuffin.com/make-your-own-soap-part-1-the-chemistry-behind-soap-making/
- https://www.stephensonpersonalcare.com/blog/2014-12-09-soap-vs-syndet
- http://www.ilenatury.pl/index.php/2018/08/28/ph-skory/
- https://www.mdpi.com/1420-3049/27/6/2010
- https://rogalove.com/obalamy-mity-o-obalaniu-mitow-wplyw-mydla-na-ph-skory/
Autorka:
Agnieszka Procek
Zajmuje się opracowywaniem informacji chemicznej o produktach. Specjalizuje się w zapewnieniu jakości i bezpieczeństwa kosmetyków. Doradza i dba o poprawność deklaracji. Zwolenniczka minimalistycznej pielęgnacji.
