Spis treści:
Budowa chemiczna włosa
Żeby zrozumieć, jak poprzez dietę możemy poprawić kondycję włosów, warto przyjrzeć się najpierw ich budowie chemicznej. Włosy zbudowane są z protein, minerałów, wody, pigmentów i lipidów.
W zależności od poszczególnych proporcji włosy przyjmują różny kształt, kolor i strukturę. Dla przykładu – ilość cysteiny (produkowanego przez organizm aminokwasu siarkowego) będzie wpływać na kształt włosów, czyli to czy będą one proste, falowane czy kręcone.
Innym przykładem jest melanina, która warunkuje kolor włosów. Eumelanina daje ubarwienie ciemne, natomiast feomelanina czyni włosy jasnymi.
Z czego powinna składać się dieta na włosy
W diecie przeciwko wypadaniu włosów musi znaleźć się przede wszystkim cała gama składników odżywczych i składników mineralnych: białka, zdrowe tłuszcze, witaminy i minerały. Aminokwasy potrzebne do prawidłowego wzrostu włosa (l-cysteina i l-metionina) zapewniają prawidłową syntezę keratyny, dzięki czemu regulują wzrost włosów.
Kluczowe witaminy i minerały to przede wszystkim: żelazo, cynk, miedź, krzem, selen oraz witaminy na włosy, wśród których powinny znaleźć się witaminy z grupy B, C (rozpuszczalne w wodzie) oraz A, D, E (rozpuszczalne w tłuszczach). Niezwykle istotne będą tu również NNKT – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe.
Witaminy na włosy
Codziennie jesteśmy narażani na stres oksydacyjny – skutek uboczny przemian metabolicznych w organizmie. Brak zdolności do usuwania wolnych rodników może doprowadzić do uszkodzenia w obrębie białek, tłuszczów, a nawet DNA komórek.
By przeciwdziałać szkodliwym działaniom oksydantów i umożliwić organizmowi detoksykację należy dostarczać, poprzez spożywane pokarmy, niezbędnych przeciwutleniaczy. Takimi właściwościami wykazują się witamina A, witamina C i witamina E.
- Witamina A – to grupa związków obejmująca retinol, retinal, kwas retinowy i karotenoidy prowitaminy A. W badaniach na myszach wykazano, że witamina A zawarta w diecie aktywuje komórki macierzyste mieszka włosowego.
Należy jednak zachować ostrożność. Hiperwitaminoza, czyli nadmierne spożycie, niestety ma swoje konsekwencje i może prowadzić do zmian skórnych, problemów ze wzrokiem oraz z kośćmi.
Witamina A znajduje się w mleku, maśle, tłustych rybach i jajach.
- Witamina C - bierze udział w licznych procesach metabolicznych. Przyczynia się do biosyntezy kolagenu oraz przyspiesza gojenie się ran.
W kontekście włosów bardzo ważne jest to, że zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego, a także ma korzystny wpływ na układ odpornościowy skóry, dzięki czemu zapobiega stanom zapalnym m.in. skóry głowy.
Dodatkowo wzmacnia naczynia krwionośne, również te znajdujące się w skórze głowy, co usprawnia odżywianie cebulek i wpływa na stan włosów.
Witaminę C znajdziemy w dużych ilościach w papryce, kiwi, brokułach, brukselce, a także w Sok z rokitnika .
- Witamina E - to silny przeciwutleniacz. Niedobór tej witaminy prowadzi do anemii hemolitycznej i suchości skóry, mając również wpływ na wypadanie włosów.
Badania pokazują, że utrzymywanie optymalnego poziomu witaminy jest najkorzystniejsze. Udowodniono na grupie 21 ochotników, że przyjmowanie 100 mg tokotirenoli dziennie prowadzi do znacznego wzrostu włosów w porównaniu z placebo.
Natomiast przekroczenie zalecanej dawki dziennej będzie skutkować nadmiernym wypadaniem włosów, co pokazano na przykładzie ochotników przyjmujących po 600 IU przez 28 dni. W tej grupie odnotowano znaczne spadki hormonów tarczycy, co doprowadziło do częściowej utraty włosów.
Witaminy E należy szukać głównie w nasionach, orzechach, a także tłuszczach, które można z nich uzyskać.
Najczęstsze niedobory a wypadanie włosów
Złe nawyki, stres i szybkie tempo życia sprawiają, że współczesna dieta uboga w potrzebne składniki, pozostawia wiele do życzenia. Z problemem wypadania włosów do gabinetu zgłasza się coraz więcej osób i bardzo często wynika to z długoletnich zaniedbań dietetycznych, które znacznie wpływają na kondycję włosów.
Wśród najczęstszych niedoborów składników mineralnych pojawiają się: żelazo, witaminy z grupy B, witamina D3, kwasy omega 3 i 6.
- Żelazo to niezwykle istotny pierwiastek w kontekście wypadania włosów. Na niedobory najbardziej będą narażone obficie miesiączkujące kobiety, ze względu na comiesięczną dużą utratę krwi oraz wegetarianie i weganie, w których diecie brakuje żelaza hemowego – odzwierzęcego, wyróżnia się ono dużo lepszą przyswajalnością.
Przy podejrzeniu niedoboru żelaza należy zbadać nie tylko podstawową morfologię, ale przede wszystkim magazyn żelaza, czyli ferrytynę. Jej poziom optymalnie powinien wynosić, w zależności od laboratorium 50 μg / l lub 70 μg / ml.
Suplementację zawsze należy konsultować z lekarzem, gdyż nadmiar żelaza może okazać się toksyczny. Najlepiej przyswajalne żelazo znajdziemy w produktach mięsnych (np. wątróbka), natomiast w diecie bazującej na roślinach warto go szukać w tofu, soi czy buraku.
- Witaminy z gr. B (m.in. kwas pantotenowy, biotyna, wit b12) to bez wątpienia kluczowe witaminy w diecie dla włosów. Ich niedobory najczęściej objawiają się wypadaniem włosów, ich suchością, łamliwością, szybszym przetłuszczaniem i innymi problemami skórnymi.
Warto zwrócić uwagę na biotynę (witamina B7), której pozytywne działanie na włosy zostało udokumentowane w licznych badaniach. Należy pamiętać, że suplementacja przyniesie pożądany efekt tylko wówczas, gdy wcześniej wystąpił jej niedobór. Witamin z grupy B możemy szukać głównie w wątróbce, kiełkach i otrębach.
- Witamina D3 – znana jako witamina słońca, którą potrafimy samodzielnie syntetyzować właśnie poprzez działanie promieni UV. Szacuje się, że nawet 90% populacji w Polsce cierpi na niedobory tej witaminy. Jest ona o tyle istotna, że niektórzy lekarze porównują ją z hormonami.
Receptory witaminy D3 znajdują się również w skórze głowy. Zbyt mała ilość witaminy D3 objawia się nie tylko poprzez wypadanie włosów, ale także problemami skóry głowy jak łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry czy atopowe zapalenie skóry.
Podaż witaminy D z diety nie jest wystarczająca i zaleca się suplementację tej witaminy szczególnie w okresie od września do marca ze względu na szerokość geograficzną, w której się znajdujemy i brak dostatecznej ilości słońca.
- Kwasy omega 3 i 6 (znane również jako witamina F) to związki należące do wielonienasyconych wyższych kwasów tłuszczowych. Odgrywają one istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu i rozwoju każdej komórki ciała, w tym również skóry.
Niedobory wyższych kwasów tłuszczowych w diecie będą skutkować zaczopowaniem ujść mieszków włosowych, a zmiana pH skóry przyczyni się do kolonizacji patologicznej flory bakteryjnej i tym samym wystąpienia stanów zapalnych skóry głowy.
Badania dowodzą, że kwasy tłuszczowe zawarte w olejach mają pozytywny wpływ na skórę, dzięki umiejętności niwelowania stanu zapalnego, mają również zdolność zmniejszania alergii poprzez hamowanie odpowiedzi immunologicznej.
W kontekście wypadania włosów kwasy te mogą regulować androgeny, poprzez hamowanie enzymu 5-alfa reduktazy, który przyczynia się do wypadania włosów o podłożu genetycznym.
Kwasy omega zalecane są także w problemach skórnych takich jak: atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry głowy, łojotok – poprawiają elastyczność, gęstość i nawilżenie skóry już po 12 tygodniach stosowania.
Bogatym źródłem kwasów omega 3 jest Olej lniany, z kolei Olej z wiesiołka słynie z dużej zawartości kwasów omega 6.
Wypadanie włosów na skutek powstałych niedoborów jest na szczęście zmianą odwracalną, gdyż powstaje w mechanizmie telogenowym.
Po usunięciu przyczyny wypadania włosów (w tym przypadku uzupełnieniu niedoborów składników odżywczych, witamin i składników mineralnych) nie tylko zobaczymy poprawę kondycji włosów, ale włosy zaczną także ponownie odrastać.
Witaminy na wypadanie włosów najlepiej przyjmować w formie pełnowartościowych produktów spożywczych. Szybka reakcja i zgłoszenie się do specjalisty w odpowiednim momencie będą kluczowe dla odrostu i zwiększenia porostu włosów.
Dieta niskokaloryczna, dieta uboga, monotematyczna czy niedoborowa będzie prowadziła do uszczerbku na zdrowiu, a stałe dietetyczne zaniedbania doprowadzą do zaburzeń pracy w całym organizmie, co niestety będzie widoczne również na głowie w postaci przerzedzeń czy pojawiających się zakoli.
Jak się okazuje, dieta na wypadanie włosów nie odbiega niczym, od prawidłowo zbilansowanej, codziennej diety. Należy zadbać o to, by na co dzień niczego w niej nie zabrakło, a włosy będą w doskonałej kondycji.
Justyna Grzelak
trycholog, dietetyk
https://beautyineverymoment.blogspot.com/
Żródła:
- Bojarowicz H., Woźniak B.: Wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz ich wpływ na skórę. Prob. Hig. Epidemiol., 2008, 89(4), 471-475
- Emily L. Guo and Rajani Katta, Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use, Dermatol Pract Concept. 2017 Jan; 7(1): 1–10.
- Jarosz M.: Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia, 2012
- Szyszkowska B., Łepecka-Klusek C., Kozłowicz K., Jazienicka I., Krasowska D.: The influence of selected ingredients of dietary supplements on skin condition. Postępy Dermatologii i Alergologii, 2014, XXXI, 3: 174-181