.jpg)
Budowanie zdrowych nawyków
E-book o olejach roślinnych
E-book o oleju z czarnuszki
Najczęściej zadawane pytania
Kody rabatowe
Newsletter
Suplementacja kolagenem hydrolizowanym — tak, czy nie? Kolagen jest białkiem budulcowym, wchodzącym w skład kości, skóry, ścięgien, mięśni, naczyń krwionośnych, paznokci oraz stawów i oczu. Otacza narządy, zapewnia skórze „rusztowanie” i nawilżenie, a także elastyczność i jędrność. W jakiej formie warto go przyjmować i jaką rolę odgrywa w tym wszystkim jego hydroliza czy liofilizacja?
Spis treści:
Masa cząsteczkowa kolagenu jest całkiem spora. Chociaż mówimy wciąż o białkach w naszym organizmie, co wskazuje na tematy mikroskopijne, to można powiedzieć, że kolagen jest po prostu „dużym” białkiem.
Aby lepiej się przyswajał, poddaje się go hydrolizie, czyli „pocięciu” na mniejsze kawałki. Hydroliza może być:
enzymatyczna,
chemiczna.
Przewaga hydrolizatu kolagenu nad jego niezmienioną formą polega zatem na zwiększonej biodostępności.
Hydroliza to reakcja, która rozbija jakiś związek chemiczny na mniejsze części. Dzieje się tak za sprawą cząstek wody biorących udział w reakcji, skąd pochodzi nazwa tego procesu. Można go dokonać za pomocą:
enzymów,
zasad,
kwasów.
Kolagen poddany takim reakcjom, rozbijany jest na aminokwasy składowe: hydroksylizynę, prolinę, glicynę, hydroksyprolinę. Połączone w pary lub trójki (lub większe grupy), tworzą peptydy: dipeptydy, tripeptydy (i więcej - oligopeptydy).
Żelatyna kojarzy się przede wszystkim z kuchnią, potrawami takimi jak „zimne nóżki” czy szynka w galarecie. Nie bez powodu — to także źródła kolagenu w diecie!
Ale czym różni się żelatyna od hydrolizatu kolagenu? Przede wszystkim:
rozpuszczalność hydrolizatu kolagenu jest większa, bo rozpuszcza się on nawet w zimnej wodzie, czego żelatyna nie potrafi,
żelatyna jest tylko częściowo poddana hydrolizie, dlatego zamienia się w żel, czego nie robią hydrolizowane peptydy kolagenowe.
Kolagen jest lepiej przyswajalny w formie peptydów kolagenowych, niż w formie żelatyny.
Możemy wyróżnić kilka typów hydrolizatów kolagenu, a będzie to zależało od źródła pozyskania tego białka. Wyróżniamy:
kolagen morski (rybi),
kolagen wołowy,
kolagen wieprzowy,
kolagen drobiowy.
Różnią się między sobą łatwością przyswajania oraz składem i źródłem pochodzenia.
Największą popularnością wśród preparatów kolagenowych cieszy się kolagen morski. Nie bez powodu: jest on najbardziej biodostępny ze wszystkich, czyli najlepiej się przyswaja i łatwo wchłania, a podczas jego suplementacji nie ma ryzyka zarażenia się chorobami odzwierzęcymi.
Kolagen rybi działa przede wszystkim na poprawę wyglądu i kondycji skóry. Podobnie jak kolagen wołowy, zawiera głównie kolagen typu I i III.
Jego źródłem w suplementach diety jest hydrolizowany kolagen z kurczaka, pozyskiwany z chrząstki drobiowej.
Proces hydrolizy kolagenu przebiega w ściśle określonych warunkach, zwłaszcza gdy mowa o hydrolizie przy użyciu enzymów.
Zaletą hydrolizy enzymatycznej jest łagodność procesu, w stosunku do metod z wykorzystaniem kwasu. Do podziału kolagenu na mniejsze części są tutaj wykorzystywane enzymy, np.:
papaina,
trypsyna,
pepsyna (1, 15)
Zaletą wykorzystania enzymów jest to, że są one specyficzne — wiedząc, jakie wiązania tnie dany enzym, proces może być bardziej celowany i dokładniejszy.
Hydroliza chemiczna to proces, w którym wykorzystywane są:
kwasy, np. octowy, chlorowodorowy,
zasady.
To mniej delikatna metoda, a przez to mniej precyzyjna, lecz za to — tańsza.
Na co dzień termin liofilizacji może przywodzić na myśl liofilizowane owoce. I słusznie! Kolagen liofilizowany to nic innego jak ten poddany hydrolizie, a następnie wysuszony w specyficzny sposób:
Liofilizacja to suszenie w bardzo niskiej temperaturze. Suszona w ten sposób żywność lub jej składnik doskonale zachowuje substancje odżywcze, a przy tym może być przechowywany dłużej, niż w swojej klasycznej formie.
Jakość hydrolizatu kolagenu nie spada — zachowuje on biodostępność i dalej będzie można rozpuścić go w zimnym napoju.
Skład preparatu z kolagenem będzie zależny od pomysłu producenta. Wyróżniamy suplementy kolagenowe wzbogacone o:
witaminę C i inne witaminy,
kwas hialuronowy,
minerały.
Najważniejsze są oczywiście peptydy kolagenowe — reszta to dodatek, który ma wzmocnić ich działanie.
Kolagen jest hydrolizowany i cięty na peptydy po to, aby:
był łatwiej przyswajalny,
szybciej wchłaniany.
Hydrolizowane peptydy kolagenowe mają mniejszą masę cząsteczkową, niż całe białko — to ich sekret wysokiej biodostępności.
W skład kolagenu wchodzi około 19 aminokwasów, jednak to prolina, glicyna oraz hydroksyprolina są tymi najbardziej kluczowymi. Dostarczanie tych aminokwasów wspomaga syntezę nowego kolagenu.
Witamina C i kwas hialuronowy działają z kolagenem synergicznie.
Kwas askorbinowy bierze udział w jego syntezie, będąc katalizatorem dla enzymów biorących udział w produkcji kolagenu. Dodatkowo ma silne działanie przeciwutleniające - wspiera działanie przeciwstarzeniowe.
Kwas hialuronowy
Hydrolizowane peptydy kolagenowe były przedmiotem wielu badań. Udowodniono, że pozytywnie oddziałują na organizm podczas regularnej suplementacji.
Badania potwierdzają, że przyjmowanie kolagenu doustnie poprawia stan skóry, spłycając zmarszczki, przywracając nawilżenie oraz jędrność. (2, 7) Niektóre badania wnioskują dobroczynny wpływ suplementacji kolagenem z dodatkami na włosy (5, 6, 11). Kaziród i in. [2023] potwierdzają pozytywne działanie hydrolizowanego kolagenu na stan paznokci. (8)
W pracy de Miranda i in. [2021] wspomniano, że dipeptydy prolina — hydroksyprolina oraz hydroksyprolina — glicyna, kierowane są przez organizm do skóry, gdzie stymulują fibroblasty do produkcji nowego kolagenu, co poprawia wygląd skóry w kontekście m.in zmarszczek oraz nawilżenia. (2)
Jak już zostało wspomniane, kolagen typu II buduje chrząstki stawowe. Co z kośćmi? W swojej publikacji Daneault i in. [2017] podkreślają, że kolagen jest również ważnym składnikiem dla kości, gwarantującym ich wytrzymałość, a suplementacja hydrolizowanymi peptydami kolagenu wspiera ich funkcjonowanie — m.in. pozytywnie wpływając na tworzenie się komórek kości. (1) W kościach występuje głównie kolagen typu I.
Suplementy diety z kolagenem powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta przez minimum 3 miesiące, aby osiągnąć najlepsze efekty.
Producenci preparatów z kolagenem najczęściej zalecają przyjęcie jednej dawki kolagenu dziennie. To może być jeden shot, jedna saszetka, albo miarka produktu i może się w niej mieścić przykładowo 5000 mg kolagenu.
Suplementacja kolagenem może wspierać osoby:
uprawiające sport, aktywne,
starsze i wieku średnim, których naturalna produkcja kolagenu maleje,
chcące poprawić wygląd swojej skóry, włosów i paznokci,
z problemami stawów oraz kości.
Przeciwwskazaniem do stosowania preparatów z kolagenem może być:
alergia i nadwrażliwość na którykolwiek ze składników suplementu,
choroba autoimmunologiczna,
choroba nerek,
zaburzenia krzepnięcia krwi,
ciąża i karmienie piersią,
choroby jelit i układu pokarmowego.
W przypadku borykania się z wymienionymi chorobami warto zasięgnąć porady lekarza w sprawie bezpieczeństwa stosowania kolagenu.
Oczywiście ciąża to nie choroba, jednak obecnie nie ma wystarczającej ilości badań na temat wpływu suplementacji kolagenem w tym czasie.
Do skutków ubocznych zakwalifikować można alergie i problemy trawienne, chociaż generalnie działania niepożądane po białkach kolagenowych nie są częste.
Hydrolizat białka kolagenu jest dzisiaj powszechny na rynku. Poszczególne produkty wyróżniają się zawartością kolagenu, smakiem, dodatkami.
Na rynku znajdziesz wysoce biodostępne, opatentowane peptydy kolagenowe o bogatym składzie:
VERISOL® to peptydy kolagenowe niemieckiej firmy. W zależności od produktu wyróżniamy preparaty wołowe, rybne oraz wieprzowe.
Seagarden® to norweska marka wysokojakościowego kolagenu pozyskiwanego z dziko żyjących dorszy. Ryby te żyją w czystych wodach północnego Atlantyku.
NatiCol® to francuski kolagen również pozyskiwany z ryb morskich.
Zarówno VERISOL®, jak i Seagarden® i NatiCol® to zastrzeżone znaki towarowe, będące gwarancją jakości.
Oto co możesz zrobić, by wybrać najlepszy preparat z kolagenem:
Określ jasno swoje potrzeby — kolagen na poprawę wyglądu, czy kolagen na stawy?
Przejrzyj przykładowe rankingi „Top 10 suplementów z kolagenem na stawy” lub „5 najlepszych kolagenów na włosy, skórę i paznokcie”.
Sprawdź, czy dany preparat odpowiada pod względem smaku oraz składu — może zawiera witaminę C, a może jeszcze kwas hialuronowy lub biotynę? Jeśli tak, to czy suplementuję już te substancje w innych preparatach?
Zadaj sobie pytanie: „Czy ta forma kolagenu mi odpowiada?” (shot, tabletki?)
Upewnij się, że dany produkt mieści się w założonym przez Ciebie budżecie.
Wybór kolagenu powinien być podyktowany określoną potrzebą:
poprawa kondycji skóry, włosów, paznokci (kolagen typu I)
wsparcie kości (kolagen typu I)
wsparcie stawów (kolagen typu II)
Kolagen typu I stanowi około 80-90% białka w skórze, jest jej głównym składnikiem budulcowym. Dzięki niemu skóra jest elastyczna, jędrna i mocna. Przyjmowanie preparatów z tym typem białka wspiera produkcję fibryny oraz elastyny, a także prokolagenu typu I. (9)
Tkankę chrzęstną, podobnie jak ciało szkliste, buduje głównie kolagen typu II, dlatego to on wpływa na poprawne funkcjonowanie stawów i ich kondycję.
Kolagen typu III występuje również w skórze, ale także w narządach i naczyniach krwionośnych, nadając im elastyczność. Bierze też udział w procesie powstawania blizn.(6, 16) Kolagen typu IV buduje błonę podstawną, znajduje się w mięśniach i układzie nerwowym. (12)
Białka kolagenowe odgrywają ważną rolę w gojeniu się ran. Literatura wskazuje, że cząsteczki kolagenu typu I i IV wzmacniają odpowiedź immunologiczną. (10) Ponadto peptydy kolagenowe wpływają pobudzająco na fibroblasty, by te produkowały nowy kolagen — który jest głównym białkiem budulcowym skóry.
Styl życia może determinować potrzebę przyjmowania preparatów kolagenowych. Z jednej strony mogą wykazywać ją sportowcy i osoby, które czynnie uprawiają różne aktywności fizyczne.
Z drugiej — osoby, które interesuje pielęgnacja, wspieranie zdrowia i wyglądu naturalnymi sposobami, „od wewnątrz”.
Sportowcy narażeni są na uwalnianie się wolnych rodników tlenu po dużym wysiłku fizycznym, dlatego kolagen z witaminą C będzie dla nich korzystnym rozwiązaniem — równoczesne wsparcie skóry, naczyń krwionośnych oraz kości i neutralizacja wolnych form tlenu.
Osoby aktywne mogą borykać się także z problemami dotyczącymi stawów, więc przyjmowanie kolagenu typu II może okazać się dla nich dodatkowym wsparciem w tym kierunku.
Kolagen występuje przede wszystkim w produktach odzwierzęcych, a są to:
jaja,
ryby,
mięso,
żelatyna,
„zimne nóżki”,
kurze łapki (na przykład jako podstawa długo gotowanego bulionu).
Hydrolizowane peptydy kolagenowe są dobrze przyswajalne, łatwo się wchłaniają i mają udowodnione, korzystne działanie na poprawę kondycji skóry oraz paznokci (7, 8), niektóre źródła podają, że także włosów (4, 5, 6) oraz kości (1). Hydrolizowany kolagen typu II wspiera natomiast zdrowie stawów.
Najważniejszą właściwością hydrolizowanych peptydów kolagenowych jest ich biodostępność. Suplementacja hydrolizatem kolagenu sprzyja:
poprawie jakości skóry i paznokci,
stymulacji fibroblastów — komórek syntetyzujących kolagen i elastynę, (3)
wsparciu kości oraz stawów — w zależności od stosowanego typu.
Suplementacja kolagenem to nie tylko wsparcie naturalnego piękna, gdy mowa o skórze, włosach czy paznokciach — zdrowa skóra to funkcjonalna bariera dla patogenów i szkodliwych czynników zewnętrznych.
Zdrowe kości i stawy czy naczynia krwionośne to nie tylko więcej komfortu w codziennym życiu i wzmocnienie organizmu, ale także odpowiedzialne spoglądanie w przyszłość — mają przecież posłużyć jeszcze wiele lat!
O organizm warto zadbać całościowo — to znaczy, nie skupiać się jedynie na jednym, suplementowanym składniku, a przyjrzeć się swojej diecie, ilości snu, ruchu oraz stresu na co dzień.
Daneault, Audrey, et al. "Biological effect of hydrolyzed collagen on bone metabolism." Critical Reviews in Food Science and Nutrition 57.9 (2017): 1922-1937.
de Miranda, Roseane B., Patrícia Weimer, and Rochele C. Rossi. "Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta‐analysis." International journal of dermatology 60.12 (2021): 1449-1461.
Inacio, Pedro Augusto Querido, et al. "Effects of Hydrolyzed Collagen as a Dietary Supplement on Fibroblast Activation: A Systematic Review." Nutrients 16.11 (2024): 1543.
Oesser, Steffen. "The oral intake of specific bioactive collagen peptides has a positive effect on hair thickness." International Journal on Nutraceuticals, Functional Foods and Novel Foods (2020).
Reilly, David M., et al. "A Clinical Trial Shows Improvement in Skin Collagen, Hydration, Elasticity, Wrinkles, Scalp, and Hair Condition following 12-Week Oral Intake of a Supplement Containing Hydrolysed Collagen." Dermatology Research and Practice 2024.1 (2024): 8752787.
Zuchowski, Aleksander, and Anna Nowicka-Zuchowska. "Kolagen–rola w organizmie i skutki niedoboru." (2019).
Górska, Magdalena, Martyna Ziaja, and Klaudia Drab. "Wpływ suplementacji kolagenu na jakość skóry, włosów i paznokci." Polish Journal of Cosmetology 26.4 (2023): 187-195.
Kaziród, Karolina, et al. "Suplementacja kolagenem–czy przynosi realne korzyści." Quality in Sport 13.1 (2023): 88-107.
Zhao, Xiaocao, Xuejiao Zhang, and Dengyong Liu. "Collagen peptides and the related synthetic peptides: A review on improving skin health." Journal of Functional Foods 86 (2021): 104680.
Mathew-Steiner, Shomita S., Sashwati Roy, and Chandan K. Sen. "Collagen in wound healing." Bioengineering 8.5 (2021): 63.
Milani, Massimo, Francesca Colombo, and GFM‐O‐Trial Investigators Group: Chiara Baraldo (Padova), Mauro Barbareschi (Milano), Paolo Chieco (Ruvo di Puglia), Laura Colonna (Roma), Mandel Victor Desmond (Modena), Maria Cristina Fiorucci (Genova). "Efficacy and tolerability of an oral supplement containing amino acids, iron, selenium, and marine hydrolyzed collagen in subjects with hair loss (androgenetic alopecia, AGA or FAGA or telogen effluvium). A prospective, randomized, 3‐month, controlled, assessor‐blinded study." Skin Research and Technology 29.6 (2023): e13381.
https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/kolagen-czym-jest-jakie-pelni-funkcje-w-organizmie-kolagenozy/?srsltid=AfmBOop8AonK6BVRlDZtAbwmVQ33QOKeYM-T3YA7-_9rOfn6f182H3Ra
https://wybieramykolagen.pl/hydrolizat-kolagenu-rodzaje-jaki-wybrac?srsltid=AfmBOopOoByY4oafQxsoXFe6UZhL3Nb2qVQ3nhMhEYIbaZHekR2mvAnD
https://wybieramykolagen.pl/wszystko-o-peptydach-Verisol?srsltid=AfmBOoqM5M8yjS6qQvJQrpkb9TNqeW76aB6ZhH114QyES5DXG-wRYdSp
León-López, Arely, et al. "Hydrolyzed collagen—sources and applications." Molecules 24.22 (2019): 4031.
Czubak, Kamila A., and Halina M. Żbikowska. "Struktura, funkcja i znaczenie biomedyczne kolagenów." Annales Academiae Medicae Silesiensis. Vol. 68. No. 4. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, 2014.
https://strefamocy.pl/pl/blog/suplementacja/kolagen-jaki-jest-najlepszy?fbclid=IwY2xjawJPpzBleHRuA2FlbQIxMAABHdty6wYpC_yIenpiUYV5HniwyU69Va6eG6YDC-MovfjFg2QTI20NVFegXA_aem_9gd9g11iU-wrO2gF1wc2LA
