Czy właściwości ostropestu potwierdzają badania? Poznaj potencjalne korzyści ze stosowania ostropestu plamistego i oleju z ostropestu. Dowiedz się, czy są dowody naukowe na to, że ta roślina działa.
Spis treści:
- Co to jest ostropest plamisty?
- Na co stosuje się ostropest plamisty?
- Sylimaryna - właściwości głównego składnika ostropestu
- Nie tylko olej z ostropestu
- Olej z ostropestu - właściwości lecznicze
- Ostropest i olej z ostropestu - zastosowanie
- Czy olej z ostropestu jest dobry na wątrobę?
- Czy ostropest plamisty może pomóc osobom z cukrzycą?
- Ostropest plamisty a odchudzanie
- Czy olej z ostropestu pomaga na cholesterol?
- Ostropest a astma alergiczna
- Ostropest wzmacnia kości?
- Ostropest na Alzheimera?
- Olej z ostropestu plamistego na skórę
- Ostropest wspomaga układ odpornościowy
- Olej z ostropestu - skutki uboczne
- Olej z ostropestu - jak zażywać?
- Olej z ostropestu - dawkowanie
- Olej z ostropestu - przechowywanie
- Olej z ostropestu – dla kogo?
- Olej z ostropestu - jak wybrać najlepszy?
Co to jest ostropest plamisty?
Ukrywający się pod wdzięcznie brzmiącą łacińską nazwą Silybum marianum ostropest plamisty, to roślina jednoroczna z rodziny astrowatych, podobna do ostu, pochodząca z basenu Morza Śródziemnego. W Polsce uprawiany jest m.in. na Kujawach, Lubelszczyźnie i w Wielkopolsce, jednak ze względu na małe wymagania glebowe rośnie również w stanie dzikim, zwłaszcza na nasłonecznionym i suchym terenie. Łodygi ostropestu mogą sięgać 1,5 – 2 m, zwieńczone są dużymi, łuskowatymi koszyczkami kwiatostanów kwitnącymi na fioletowo. Podobnie jak oset, ostropest plamisty wykształcił skuteczny mechanizm obronny w postaci ostrych kolców.
Na co stosuje się ostropest plamisty?
Ze swoich właściwości leczniczych ostropest znany był już w starożytności i średniowieczu. Ludzie używali go na problemy z wątrobą i woreczkiem żółciowym.
Dziś w medycynie naturalnej ostropest stosuje się na:
- marskość wątroby
- żółtaczkę
- zapalenie wątroby
- zaburzenia w działaniu woreczka żółciowego
Niektórzy twierdzą, że ostropest plamisty może również:
- obniżać poziom cholesterolu
- pomagać osobom z cukrzycą typu 2 i marskością wątroby
Sylimaryna - właściwości głównego składnika ostropestu
Dzięki sylimarynie wyciąg z ostropestu jest bardzo częstym składnikiem leków, które wspierają pracę wątroby. Stosuje się go też w suplementach. Ze względu na właściwości, olej z ostropestu jest świetnym sposobem na skorzystanie z dobrodziejstw tej rośliny.
Nie tylko olej z ostropestu
Ostropest plamisty jest dostępny jako suplement w wielu sklepach ze zdrową żywnością. Można go dostać też w postaci herbaty. Można przyjmować go również w postaci ziaren (także zmielonych) oraz Oleju z ostropestu.
Ten ostatni jest szczególnie wygodny – oleju można łatwo zażywać zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie: bezpośrednio na skórę, włosy i paznokcie.
Nie ma ustalonej standardowej dawki ostropestu plamistego, dlatego warto stosować się do wskazówek na opakowaniu. Jeśli chodzi o herbatę - możesz pić jej 6 szklanek dziennie.
Olej z ostropestu - właściwości lecznicze
Ze względu na zawartość kompleksu flawolignanów – sylimaryny, wyciąg z ostropestu jest bardzo częstym składnikiem leków wspierających pracę wątroby i suplementów diety stosowanych w celu detoksykacji organizmu. Jednak ostropest można przyjmować również w naturalnej postaci ziaren (także zmielonych) oraz oleju. Ten ostatni jest szczególnie wygodny, a właściwości oleju z ostropestu są szerokie – olej można łatwo używać zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie: bezpośrednio na skórę, włosy i paznokcie.
Ostropest plamisty został doceniony przez przemysł farmaceutyczny głównie ze względu na obecność sylimaryny, która wykazuje działanie przeciwutleniające, antyzapalne i żółciotwórcze. Jednak nie tylko sylimaryna determinuje właściwości lecznicze Silybum marianum. Olej z ostropestu jest również bogatym źródłem NNKT:
- wielonienasycony kwas linolowy (59%)
- jednonienasycony kwasy oleinowy (ok. 21%).
- Około 10% stanowi nasycony kwas palmitynowy.
- Olej z ostropestu zawiera też kwas stearynowy, arachidowy i behanowy.
Ostropest i olej z ostropestu - zastosowanie
Czy olej z ostropestu jest dobry na wątrobę?
Według źródeł ostropest ma działanie przeciwzapalne, poza tym stymuluje regenerację i wytwarzanie nowych komórek wątroby, a przede wszystkim - odtruwa. Chroni wątrobę przed licznymi truciznami, m.in. takimi, jak: alkohol, dwusiarczek węgla czy pestycydy.
Nie ma jednak wystarczających badań, które potwierdzają w 100%, że ostropest plamisty pomaga w chorobach wątroby.
Według obserwacji z 2016 r. ostropest plamisty naprawiał spowodowane dietą uszkodzenia wątroby u myszy. Naukowcy uważają, że dzięki sylimarynie ostropest zadziała tak samo na organizm ludzki.
Dopóki badania nie będą jednoznaczne, warto korzystać z ostropestu plamistego jako uzupełnienie leczenia:
- marskości wątroby,
- przy alkoholowym i niealkoholowym stłuszczeniu wątroby,
- nieżytów dróg żółciowych,
- kamicy żółciowej,
- po żółtaczce,
- nowotworów.
Czy ostropest plamisty może pomóc osobom z cukrzycą?
Według amerykańskiego badania na myszach ekstrakt z ostropestu plamistego pomógł zmniejszyć ich odporność na insulinę, co jest problemem osób z cukrzycą typu 2.
Po obiecujących wynikach badania z 2020 r. stwierdzono, że sylimaryna może być ważną substancją w leczeniu insulinooporności, w tym u osób z cukrzycą typu 2 i otyłością.
Potrzeba jednak więcej badań, które potwierdzą, że ostropest plamisty wspomaga leczenie cukrzycy.
Ostropest plamisty a odchudzanie
Na podstawie wstępnych badań z 2016 roku na myszach z nadwagą wysnuto wniosek, że sylimaryna powoduje spadek wagi. To dlatego mówi się, że ostropest może pomagać w walce z kilogramami.
Jednak i tutaj potrzeba więcej badań na ludziach, aby potwierdzić tę tezę.
Czy olej z ostropestu pomaga na cholesterol?
Wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do problemów z sercem i zwiększać ryzyko udaru. Niektóre badania wykazały, że ostropest plamisty może wpływać na poziom cholesterolu we krwi, chociaż nie są one wystarczające.
Badanie sprzed 16 lat sugeruje, że ostropest może odgrywać rolę w utrzymywaniu niskiego poziomu cholesterolu. Stwierdzono, że poziom cholesterolu był niższy u osób przyjmujących ostropest plamisty w leczeniu cukrzycy niż u osób przyjmujących placebo.
Warto jednak nadmienić, że badania przeprowadzono tylko u osób z cukrzycą, które często mają wysoki poziom cholesterolu. Nie jest jasne, czy ostropest plamisty działa tak samo u osób bez cukrzycy.
Z kolei w badaniu z 2016 roku naukowcy karmili szczury pokarmem, który powodował podniesienie poziomu cholesterolu. Następnie podawano im sylibinę - substancję aktywną w ostropeście. Okazało się, że szczury te miały znacznie niższy poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi.
Ostropest a astma alergiczna
Astma to przewlekła choroba zapalna, w której układ odpornościowy mocno reaguje na czynniki środowiskowe. A to prowadzi do zapalenia dróg oddechowych. Aktywny składnik ostropestu plamistego może pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego.
Badanie z 2012 r. wykazało, że sylimaryna pomogła chronić drogi oddechowe myszy z astmą alergiczną przed zapaleniem.
W innym badaniu z 2020 r. na myszach stwierdzono, że sylimaryna może pomóc w regulacji odpowiedzi immunologicznych.
Potrzeba jednak dalszych badań, aby sprawdzić, czy sylimaryna korzystnie wpływa na objawy astmy u ludzi.
Ostropest wzmacnia kości?
Ostropest plamisty może odgrywać istotną rolę we wspieraniu zdrowia kości. Potwierdziło to badanie z 2013 r.
Dotyczyło ono w szczególności utraty kości spowodowanej niedoborem estrogenu u szczurów, którym usunięto jajniki. Nie jest jeszcze jasne, czy ostropest plamisty jest równie korzystny w przypadku utraty masy kostnej z innych przyczyn.
Zanim będzie można potwierdzić, że ostropest plamisty wspiera zdrowie kości u ludzi, potrzeba więcej badań.
Ostropest na Alzheimera?
Badanie z 2015 r. na robakach wykazało, że ostropest plamisty zwiększył ich odporność na stres oksydacyjny - potencjalnej przyczyny choroby Alzheimera.
Jeśli ostropest będzie działał tak na ludzi, to może poprawić funkcje poznawcze i leczyć stany zwyrodnieniowe, które wpływają na kondycję umysłu.
Naukowcy muszą przeprowadzić jednak więcej badań na ludziach.
Olej z ostropestu plamistego na skórę
Olej ostropestowy znakomicie nadaje się do leczenia zmian skórnych. Może pełnić funkcję naturalnego kosmetyku, który nawilża i regeneruje skórę.
Stosowanie oleju z ostropestu będzie pomocne w łagodzeniu m.in. oparzeń, trudno gojących się ran, podrażnień, egzemy, zrogowaciałego naskórka, objawów alergii skórnych, łuszczycy, rumienia i zmian ropnych.
Badanie z 2015 r. wykazało, że po zastosowaniu oleju na skórę myszy jej stan się poprawił.
W innym badaniu laboratoryjnym na ludzkich komórkach skóry, naukowcy odkryli, że ostropest plamisty miał działanie przeciwutleniające i przeciwstarzeniowe. Warto spróbować stosować Olej z ostropestu na twarz!
Badanie z 2019 r., również na komórkach w laboratorium, wykazało, że związki zawarte w ostropeście plamistym mogą chronić przed szkodliwymi skutkami ekspozycji na słońce, w tym spowolnieniem starzenia się skóry.
Naukowcy muszą przeprowadzić dalsze badania na ludziach, aby określić, jakich korzyści dana osoba może oczekiwać po nałożeniu ostropestu plamistego na skórę.
Ostropest wspomaga układ odpornościowy
Ostropest plamisty może wzmocnić odpowiedź układu odpornościowego u danej osoby. A to może pomóc organizmowi zwalczyć infekcje czy zmniejszyć przewlekłe stany zapalne jak astma i alergiczny nieżyt nosa.
Kilka badań sugeruje, że ostropest plamisty ma działanie immunomodulujące dzięki sylimarynie.
Badanie z 2016 r. na zwierzętach wykazało, że ekstrakt z ostropestu plamistego poprawia odporność. Starsze badanie na ludziach potwierdziło, że ekstrakt z ostropestu plamistego miał pozytywny wpływ na odpowiedź immunologiczną organizmu.
Więcej badań z udziałem ludzi może pozwolić naukowcom stwierdzić ze 100% pewnością, że ostropest plamisty wspiera układ odpornościowy.
Olej z ostropestu - skutki uboczne
Według źródeł, suplementy z ostropestu wydają się mieć bardzo niewiele skutków ubocznych. Przyjmowanie ostropestu plamistego może powodować:
- biegunkę
- mdłości
- zgagę
- rozstrój żołądka
- łagodną reakcję alergiczną przy dużych dawkach
Każda osoba powinna porozmawiać z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania jakiegokolwiek nowego suplementu lub leku, w tym ziaren i oleju z ostropestu.
Olej z ostropestu - jak zażywać?
Olej z ostropestu - dawkowanie
Olej z ostropestu należy spożywać na zimno, niecałą łyżeczkę na pół godziny przed posiłkiem, 2-3 razy dziennie. Można go również dodawać do potraw.
Z racji ziołowego aromatu i orzechowego posmaku będzie lekko wyczuwalny.
Nie należy go podgrzewać.
Można doprawić nim sałatkę warzywną, surówkę, pastę kanapkową, jogurt lub biały ser.
Olej z ostropestu - przechowywanie
W celu zachowania trwałości oleju należy przechowywać go w temperaturze poniżej 20°C z dala od światła.
Niektórzy stosują nasiona ostropestu plamistego w odmładzających kremach do skóry.
Olej z ostropestu – dla kogo?
FDA nie zatwierdziła ostropestu plamistego do leczenia jakichkolwiek schorzeń.
Na razie jest zbyt mało badań na ludziach, które potwierdziłyby skuteczność ostropestu. Badania na zwierzętach są obiecujące. Jak dotąd zbadano wpływ ostropestu na:
- wątrobę
- skórę
- cholesterol
- utratę wagi
- odporność na insulinę
- astmę alergiczną
- niektóre rodzaje raka
- zdrowie kości
- stres oksydacyjny
- układ odpornościowy
Po Olej z ostropestu z pewnością powinny sięgać osoby skarżące się na dolegliwości ze strony układu trawiennego i cierpiące z powodu schorzeń wątroby. Źle traktowana wątroba daje o sobie znać m.in. osłabieniem apetytu, brakiem energii, osłabieniem, obniżonym libido i stanem podgorączkowym.
Olej z ostropestu powinien znaleźć się w apteczce (i kuchni) każdego, kto nie stroni od tłustych posiłków i alkoholu lub przyjmuje silne leki.
Polecamy go zwłaszcza osobom narażonym na ciągły stres, palaczom papierosów, a także amatorom kąpieli słonecznych i osobom intensywnie trenującym.
Olej z ostropestu to również propozycja dla wszystkich, którzy chcą zachować młodość i zadbać o zdrowie całego organizmu.
Ponieważ ostropest plamisty jest suplementem, a nie lekiem, ilość składników aktywnych reklamowana na etykiecie niekoniecznie musi odpowiadać ilości faktycznie znajdującej się w każdej dawce.
Ważne jest, aby kupować ostropest plamisty od renomowanych sprzedawców.
Warto rozważyć stosowanie oleju z ostropestu.
Ostropest plamisty może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami i zabiegami. Może mieć również podobny wpływ na organizm jak estrogen.
Podobnie jak w przypadku każdego naturalnego środka, ludzie powinni omówić stosowanie ostropestu plamistego z lekarzem przed jego zażyciem.
Olej z ostropestu - jak wybrać najlepszy?
- Olej z ostropestu musi być ŚWIEŻY – na Olini.pl kupisz olej z ostropestu plamistego wytłoczony w naszej rodzinnej olejarni na świeżo, na Twoje zamówienie. Nie stoi na sklepowej półce i nie jełczeje, czekając na klienta.
- Olej z ostropestu plamistego musi być zimnotłoczony (do 40 stopni) – zawsze kupuj olej z pewnego źródła.
- Olej z ostropestu powinien być zawsze w ciemnej butelce, przechowywany w lodówce, niewystawiony na światło słoneczne.
- Olej z ostropestu nierafinowany, z najlepszego ziarna (w Olini zawsze wybieramy najlepszej jakości składniki).
Źródła:
- Natural Medicines Comprehensive Database: Milk Thistle Monograph.
- National Center of Complementary and Alternative Medicine (NCCAM): Milk Thistle, Herbs at a Glance: Milk thistle.
- Medicinenet.com: Generic Name: Milk Thistle – Oral. Longe J., ed. The Gale Encyclopedia of Alternative Medicine, second edition, 2004.
- Memorial Sloan-Kettering Cancer Center: About Herbs: Milk thistle.
- Natural Standard Patient Monograph: Milk thistle. Era of Hope Meeting for the Department of Defense Breast Cancer Research Program, Atlanta, June 8-11, 2000.
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Flawonolignany
- Anna Mazerant-Leszkowska: Mała księga ziół. Warszawa: Inst. Wyd. Zw. Zawodowych, 1990.
- Marina Kawaguchi-Suzuki i inni, The effects of milk thistle (Silybum marianum) on human cytochrome P450 activity, „Drug Metabolism and Disposition: The Biological Fate of Chemicals”, 42 (10), 2014.
- Teresa Wielgosz: Wielka księga ziół polskich. Poznań: Publicat S.A., 2008.
- Achufusi, T. G. O., et al. (2021). Milk thistle.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541075/
- Abenavoli, L., et al. (2010). Milk thistle in liver diseases: Past, present, future [Abstract].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20564545
- Becker-Schiebe M., et al. (2011). Topical use of a silymarin-based preparation to prevent radiodermatitis: Results of a prospective study in breast cancer patients.
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21786113/
- Choi Y. H., et al. (2012). Silibinin attenuates allergic airway inflammation in mice.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22842463
- Delmas D., et al. (2020). Silymarin and cancer: A dual strategy in both chemoprevention and chemosensitivity.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC7248929/
- Di Napoli A., et al. (2021). A comprehensive review of the benefits of Taraxacum officinale on human health.
- https://bnrc.springeropen.com/articles/10.1186/s42269-021-00567-1
- Gobalakrishnan S., et al. (2016). Effect of silybin on lipid profile in hypercholesterolaemic rats.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC4866124/
- Guo, Y., et al. (2016). Silymarin improved diet-induced liver damage and insulin resistance by decreasing inflammation in mice.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27387273
- Huseini H. F., et al. (2006). The efficacy of Silybum marianum
- (L.) Gaertn. (silymarin) in the treatment of type II diabetes: A randomized, double-blind, placebo-controlled, clinical trial [Abstract].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17072885
- Karakuş A., et al. (2016). Protective effect of Silybum marianum and Taraxacum officinale extracts against oxidative kidney injuries induced by carbon tetrachloride in rats.
- https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/0886022X.2016.1244070
- Kim J.-L., et al. (2013). Antiosteoclastic activity of milk thistle extract after ovariectomy to suppress estrogen deficiency-induced osteoporosis.
- https://www.hindawi.com/journals/bmri/2013/919374/
- Kumar J., et al. (2015). Silymarin extends lifespan and reduces proteotoxicity in C. elegans Alzheimer's model [Abstract].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25613505
- Liu W., et al. (2015). Potent inhibitory effect of silibinin from milk thistle on skin inflammation stimuli by 12-O-tetradecanoylphorbol-13-acetate [Abstract].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26345246
- Lommatzsch M., et al. (2020). Immune modulation in asthma: Current concepts and future strategies.
- https://www.karger.com/Article/FullText/506651
- Mamalis A., et al. (2013). The active natural anti-oxidant properties of chamomile, milk thistle, and halophilic bacterial components in human skin in vitro.
- http://jddonline.com/articles/dermatology/S1545961613P0780X
- Milk thistle (PDQ) – health professional version. (2021).
- https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/hp/milk-thistle-pdq
- Milk thistle (PDQ) – patient version. (2021).
- https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/milk-thistle-pdq Milk thistle. (2021)
- https://www.komen.org/breast-cancer/survivorship/complementary-therapies/milk-thistle/ Milk thistle. (2020)
- https://www.nccih.nih.gov/health/milk-thistle
- Morowat M., et al. (2016). Dietary but not in ovo feeding of Silybum marianum extract resulted in an improvement in performance, immunity and carcass characteristics and decreased the adverse effects of high temperatures in broilers.
- http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00071668.2015.1121537?journalCode=cbps20
- Nasaba E. M., et al. (2020). Immunomodulatory effects of two silymarin isomers in a Balb/c mouse model of allergic asthma.
- https://www.elsevier.es/en-revista-allergologia-et-immunopathologia-105-articulo-immunomodulatory-effects-two-silymarin-isomers-S030105462030029X
- Raina K., et al. (2016). Silibinin and colorectal cancer chemoprevention: A comprehensive review on mechanisms and efficacy.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5138577/
- Siegel A. B., et al. (2013). Milk thistle: early seeds of potential.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC4116427/
- Soliman N. A., et al. (2015). Taraxacum officinale and Silybum marianum alone or combined orchestrate experimentally induced hepatic steatosis through lipogenecity, glucose tolerance and oxidant/antioxidant status.
- https://www.ajol.info/index.php/ijbcs/article/view/127127
- Valková V., et al. (2020). Milk thistle (silybum marianum): A valuable medicinal plant with several therapeutic purposes.
- https://www.jmbfs.org/issue/february-march-2020-vol-9-no-4/jmbfs_2092fbfs_valkova/?issue_id=6515&article_id=30
- Vostálová J., et al. (2019). Skin protective activity of silymarin and its flavonolignans.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/labs/pmc/articles/PMC6470681/
- Wilasrusmee C., et al. (2002). Immunostimulatory effect of Silybum marianum (milk thistle) extract [Abstract].
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12444368
Autorka:
Anna Duda Zielona od dekady. Zdrowiem i naturą w życiu i w diecie interesuje się, odkąd zaczęła szukać remedium na słabą odporność. Wegetarianka.
