
Naturalny kolagen w jedzeniu - wszystko, co musisz wiedzieć
Gdzie jest najwięcej kolagenu? Co jeść, by wspierać naturalną syntezę tego białka w fibroblastach? Na te i inne pytania poznasz odpowiedź w tym artykule: dowiesz się, jakie produkty i dania spożywać, chcąc włączyć do diety więcej wspomnianego białka i czy suplementacja kolagenem jest wtedy dodatkowo wskazana?
Czym jest naturalny kolagen i dlaczego jest ważny?
Kolagen stanowi znaczny procent białek w organizmie. Naturalnie występuje w prawie każdej tkance, budując wiele narządów. Wpływa na kondycję naczyń krwionośnych, stawów, mięśni, skóry, a nawet oczu.
Niestety, wraz z wiekiem jego synteza ustaje. Właściwie już w okolicach 25 roku życia można zaobserwować, że produkcja kolagenu naturalnego maleje. Chociaż nasz organizm sam wytwarza to białko budulcowe dzięki komórkom nazywanym fibroblastami, warto wspierać jego syntezę.
Rola kolagenu w organizmie
Kolagen pełni naprawdę wiele funkcji w ludzkim ciele:
buduje skórę, tworzy jej „rusztowanie”,
sprawia, że skóra jest jędrna, napięta i ma zdrowy wygląd,
chroni tym samym wnętrze organizmu przed czynnikami zewnętrznymi,
wypełnia przestrzenie międzykomórkowe,
otacza narządy,
buduje naczynia krwionośne,
jest także budulcem chrząstek stawowych,
zapewnia trwałość i wytrzymałość kościom,
występuje w mięśniach,
uczestniczy w procesie gojenia się ran,
buduje ciało szkliste oka.
Wykazano, że pozytywnie wpływa także na włosy oraz paznokcie (1, 3). Jest to białko, które wchodzi w skład suplementów anti — aging, wspierając młody wygląd skóry i wygładzając zmarszczki. (1, 2) Pomaga w chorobach zwyrodnieniowych i problemach ze stawami.
Korzyści zdrowotne wynikające z diety bogatej w kolagen
Spożywanie produktów bogatych w kolagen wspiera produkcję tego białka w organizmie. Co prawda, kolagen ma duże rozmiary cząsteczkowe i nie jest w stanie w całości wchłonąć się w jelitach do krwiobiegu. Organizm jednak rozkłada go na mniejsze części — trawi na aminokwasy i wbudowuje je tam, gdzie tego potrzebuje.

Naturalne źródła kolagenu w jedzeniu
Co jeść, aby zwiększyć produkcję kolagenu? Nie jest tajemnicą, że naturalne źródła kolagenu to produkty pochodzenia zwierzęcego. Główne źródło kolagenu to przede wszystkim skóry, chrząstki czy podroby.
Produkty pochodzenia zwierzęcego
Gdzie znajduje się kolagen? Będą to:
galaretki z nóżek wieprzowych,
flaki,
chrząstki,
salceson,
ryby i galaretki z ryb,
podroby:
galaretki owocowe,
kurze łapki,
owoce morza.
A w czym jest najwięcej kolagenu? Wyjątkowo dużo kolagenu znajduje się w pieczonym węgorzu, (9) natomiast żelatyna to częściowo hydrolizowany kolagen, dlatego wszelkie potrawy z wykorzystaniem żelatyny spożywczej czy galaretek, nawet tych owocowych, będą źródłem kolagenu naturalnego.
Warto przygotować także wywar z kurzych nóżek i kości szpikowych, długo i wolno gotowany — taki prawdziwy bulion kolagenowy po wystygnięciu powinien zrobić się sztywny i gęsty. Na takim rosole można przygotować później dowolną zupę.
Produkty wspierające syntezę kolagenu
Wiesz już, gdzie znajduje się kolagen, ale to nie wszystko. Do diety warto włączyć te związki, które także dodatkowo wspierają produkcję kolagenu. Czyli nie są jego źródłem, ale są niezbędne do jego syntezy. Będzie to:
witamina C: papryka, cytrusy,
miedź: ostrygi, sezam, kakao, suszone pomidory, otręby pszenne;
żelazo: wątróbka, wołowina, natka pietruszki, pestki dyni, szpinak;
witamina A: tran, mleko, wątróbka wołowa, podroby, jajka, tuńczyk, łosoś;
witamina E: migdały, oliwa z oliwek, czarne porzeczki, brukselka, brokuły,
cynk: jaja, nasiona, orzechy, mięso, wątróbka.
Produkty bogate w kolagen są bardzo ważne, ale już na pierwszy rzut oka widać, że kluczowa jest różnorodna, pełnowartościowa dieta. Organizm działa w sposób bardzo złożony i wiele procesów wynika z siebie wzajemnie i oddziałuje ze sobą, dlatego dostarczenie związków, minerałów i witamin, które pozornie nie mają powiązania z kolagenem, jest i tak niezbędne — przydadzą się na którymś etapie jego powstawania lub są konieczne dla działania innych związków czy enzymów, bez których kolagen nie zaistnieje. .
Jak zwiększyć ilość kolagenu w diecie?
W Twojej diecie brakuje kolagenu? Możesz zwiększyć jego ilość na dwa sposoby:
Zarówno suplementacja, jak i dieta nie wykluczają się wzajemnie. Stosowanie suplementów z hydrolizowanym kolagenem jest skuteczne i przynosi zauważalne korzyści, ponieważ taki kolagen o wiele lepiej się wchłania.
spożywając na co dzień naturalny kolagen w jedzeniu,
stosując wysokojakościowe suplementy diety zawierające kolagen.
Co jeść, aby zwiększyć produkcję kolagenu?
Aby zwiększyć produkcję kolagenu, jedz:
produkty, w których naturalnie występuje duża zawartość kolagenu,
artykuły spożywcze bogate w witaminy i pierwiastki, które wspierają syntezę kolagenu w komórkach,
kolagen w suplementach diety.
Suplementacja kolagenu czy warto?
Badania wskazują, że suplementacja kolagenem przynosi realne korzyści dla zdrowia stawów, kości, dla pięknego i jędrnego wyglądu skóry, dla poprawy jakości włosów i paznokci. (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8)
Hydrolizowany kolagen: czym różni się od naturalnego?
Naturalny kolagen po wygotowaniu przybiera formę żelatyny, czyli żeluje — zamienia się w żel i nie rozpuszcza się w zimnej wodzie. Nie jest tak dobrze przyswajalny i wchłanialny, jak hydrolizowane peptydy kolagenowe, ponieważ ma duży rozmiar cząsteczkowy — chociaż żelatyna jest już, mimo wszystko, częściowo hydrolizowana.
Hydrolizowany kolagen rozpuszcza się nawet w zimnej wodzie, jest wysoko przyswajalny i dobrze się wchłania ze względu na mniejszy rozmiar cząsteczkowy — jest rozbity na aminokwasy: dipeptydy, tripeptydy i więcej.
Kolagen rybi, wołowy i morski, który wybrać?
Kolagen w suplementach możemy klasyfikować ze względu na źródło pochodzenia. Będzie to:
Najwyżej biodostępny, czyli najzdrowszy i najbardziej przyswajalny jest kolagen morski, zwłaszcza gdy celem suplementacji jest poprawa jakości skóry, włosów i paznokci, ponieważ jest bogaty w kolagen typu I. Alternatywą może być kolagen wołowy lub wieprzowy, jednak często to właśnie kolagen rybi uchodzi za najlepszy kolagen do picia na zmarszczki.
Osoby, które chcą przyjmować preparaty kolagenowe na stawy, powinny sięgnąć po kolagen drobiowy (czyli kolagen typu II), kolagen wołowy lub wieprzowy, ponieważ najczęściej zawiera on zarówno kolagen typu I jak i II oraz III.
kolagen rybi, czyli morski,
kolagen wołowy,
kolagen wieprzowy,
kolagen drobiowy.
Suplementy diety a kolagen w jedzeniu
Rola naturalnego kolagenu jest dla organizmu bardzo istotna. Aby zobaczyć zauważalne efekty, stosując samą dietę kolagenową, musi być ona bardzo konsekwentna i regularna — ponieważ kolagen z jedzenia nie wchłania się tak dobrze, jak kolagen hydrolizowany.
Suplementy kolagenowe powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta, również regularnie — jednak występuje tutaj ryzyko wystąpienia nadwrażliwości lub alergii, dlatego każda osoba powinna rozważyć swój indywidualny przypadek, chcąc suplementować to białko. Wysokie dawki mogą spowodować problemy żołądkowo — jelitowe.
Najczęściej zadawane pytania o kolagen w jedzeniu
Wiesz już, w jakim pożywieniu jest kolagen — a to podstawa. Spójrzmy teraz na inne, najczęściej zadawane pytania dotyczące kolagenu w diecie.
Czy kolagen w jedzeniu jest przyswajalny?
Tak, kolagen w jedzeniu jest przyswajalny, ale nie tak dobrze jak hydrolizowane peptydy kolagenowe. Wchłania się on w kilku procentach - maksymalnie do około 10%. (10) Jest trawiony na aminokwasy, a one są wykorzystywane przez organizm wedle potrzeb.
Jakie są objawy niedoboru kolagenu?
Najpoważniejszym objawem niedoboru kolagenu i witaminy C niezbędnej do jego syntezy jest szkorbut, choroba dotykająca niegdyś marynarzy oraz piratów.
Inne objawy niedoboru kolagenu to:
wypadające włosy,
wiotka i cienka, odwodniona skóra,
zmarszczki,
zaburzenia wzroku,
bóle stawów,
inne problemy ze stawami,
wolniejsze gojenie się ran,
problemy z dziąsłami,
słabsze zęby, paznokcie i kości.
Czy dieta bogata w kolagen wspiera zdrowie stawów i skóry?
Tak, dieta bogata w kolagen typu I może wspierać jędrny wygląd skóry. Kolagen poprawia zarówno napięcie, jak i nawilżenie oraz sprężystość. Natomiast kolagen typu II buduje stawy, dlatego jego synteza wspiera ich funkcjonowanie i prawidłowe działanie.
Dostarczanie do diety białek, które są trawione na aminokwasy, wspiera organizm, ponieważ będzie on je wykorzystywał do budowy i syntezy nowych białek.
Kaziród, Karolina, et al. "Suplementacja kolagenem–czy przynosi realne korzyści." Quality in Sport 13.1 (2023): 88-107.
de Miranda, Roseane B., Patrícia Weimer, and Rochele C. Rossi. "Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta‐analysis." International journal of dermatology 60.12 (2021): 1449-1461.
Zuchowski, Aleksander, and Anna Nowicka-Zuchowska. "Kolagen–rola w organizmie i skutki niedoboru." (2019).
Oesser, Steffen. "The oral intake of specific bioactive collagen peptides has a positive effect on hair thickness." International Journal on Nutraceuticals, Functional Foods and Novel Foods (2020).
Reilly, David M., et al. "A Clinical Trial Shows Improvement in Skin Collagen, Hydration, Elasticity, Wrinkles, Scalp, and Hair Condition following 12-Week Oral Intake of a Supplement Containing Hydrolysed Collagen." Dermatology Research and Practice 2024.1 (2024): 8752787.
Górska, Magdalena, Martyna Ziaja, and Klaudia Drab. "Wpływ suplementacji kolagenu na jakość skóry, włosów i paznokci." Polish Journal of Cosmetology 26.4 (2023): 187-195.
Pu, Szu-Yu et al. “Effects of Oral Collagen for Skin Anti-Aging: A Systematic Review and Meta-Analysis.” Nutrients vol. 15,9 2080. 26 Apr. 2023, doi:10.3390/nu15092080
Daneault, Audrey, et al. "Biological effect of hydrolyzed collagen on bone metabolism." Critical Reviews in Food Science and Nutrition 57.9 (2017): 1922-1937.
https://food-forum.pl/article/kolagen-fakty-i-oczekiwania
https://wybieramykolagen.pl/kolagen-w-jedzeniu