Olej konopny i jego właściwości to coś, o czym możemy powiedzieć „cudze chwalicie, a swego nie znacie”. Olej, o którym tu mówimy to dziecko naszej rodzimej rośliny i polskiej produkcji. Konopie siewne, z których jest on produkowany jedynie z nazwy i nieco swą budowę przypominają owe niesławne konopie indyjskie, z których wytwarzana jest marihuana. Zwykłe konopie siewne nie mają żadnych właściwości psychotropowych, za to można z nich wytwarzać znakomitej jakości olej. Poznaj właściwości zdrowotne oleju konopnego i jego zastosowanie, nie tylko w kuchni.
Spis treści:
- Czym są konopie siewne?
- Jak powstaje olej z konopi siewnych?
- Olej konopny - działanie - proporcje kwasów omega-3 i omega-6
- Jakie właściwości ma olej konopny?
- 14 właściwości oleju z konopi
- Działanie pielęgnacyjne oleju konopnego
- Jak stosować olej konopny?
- Zastosowanie oleju konopnego w diecie wegańskiej
- Jak pić olej konopny?
- Olej konopny na skórę i włosy
- Jak wybrać najlepszy olej konopny do kuchni i pielęgnacji?
Czym są konopie siewne?
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu konopie rosły w niemal każdej polskiej wsi, a olej konopny był dostępny w każdym domu. Aktualnie olej z konopi wraca do łask. Nic dziwnego – to produkt, który ma zbawienny wpływ na zdrowie i może być szeroko stosowany zarówno w kuchni, jak i kosmetyce. Ponadto jest naszym rodzimym skarbem, którym warto zastępować np. włoską oliwę.
Włókna konopi od dawna były używane do produkcji plandek, żagli, powrozów, worków, ubrań oraz innych wyrobów narażonych na szkodliwe działanie słońca i wody. Ze względu na wybitną wytrzymałość mechaniczną konopie mogą stanowić składnik kompozytów wykorzystywanych w motoryzacji. Już w 1941 r. w fabryce Forda powstały prototypy samochodów z karoserią wyprodukowaną z żywic i konopi – takie naturalne tworzywo okazało się dziesięciokrotnie bardziej odporne na wgniecenia niż metal.
Dzisiaj, w dobie tworzyw sztucznych roślina ta sporo straciła na znaczeniu, jednakże to, co najważniejsze dla naszego zdrowia się nie zmieniło: to produkcja znakomitego oleju konopnego o wielu właściwościach.
Jak powstaje olej z konopi siewnych?
Z konopi siewnych otrzymujemy dwa rodzaje oleju, których produkcja oraz skład zasadniczo się od siebie różnią. Jeden z nich jest produkowany z nasion (olej konopny), a drugi z kwiatostanu tej rośliny.
Ten pierwszy powstaje przez tłoczenie na zimno wyselekcjonowanych nasion. Natomiast ten drugi uzyskuje się z kwiatów konopi za pomocą ekstrakcji dwutlenkiem węgla w bardzo niskiej temperaturze i przy wysokim ciśnieniu.
Jeśli mówimy o oleju konopnym, to mamy na myśli ten tłoczony z nasion, najlepszej jakości: nierafinowany, nieoczyszczony i niefiltrowany. Tylko tłoczenie na zimno gwarantuje cenne właściwości oleju konopnego, które wymienimy w dalszej części artykułu.
Olej konopny - działanie - proporcje kwasów omega-3 i omega-6
Olej konopny to wszechstronny specyfik zawdzięczający swoje wyjątkowe właściwości zdrowotne optymalnym proporcjom kwasu omega-3 do kwasu omega-6, które stanowią aż 75-80% jego składu. Większość składu oleju konopnego stanowią NNKT (Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe), w tym: kwas linolowy (52-62%), alfa-linolenowy (12-23%) i gamma-linolenowy (3-4%).
Cechą charakterystyczną, która odpowiada za właściwości oleju konopnego, jest idealny stosunek kwasów omega-6 do omega-3 wynoszący 3:1, co stanowi wzorcowe warunki do metabolizmu lipidów (a więc przekształcenia nienasyconych kwasów tłuszczowych w związki niezbędne dla organizmu). Oprócz kwasów n-6 i n-3, w oleju konopnym znajdują się również:
- aminokwasy,
- sterole roślinne,
- fosfolipidy, karoten,
- witaminy (A, E, K i z grupy B)
- minerały (wapń, cynk, fosfor, magnez).
Aby mieć pewność, że olej dostarczy Twojemu organizmowi cennych składników odżywczych, sięgaj wyłącznie po olej tłoczony na zimno (do 40°C) i nierafinowany, który rozpoznasz po ładnym zielonym kolorze i lekko orzechowym smaku.
Jakie właściwości ma olej konopny?
Z uwagi na zawartość kwasów omega-3, witaminy E i fitosteroli, olej konopny może być stosowany w ramach prewencji chorób układu krążenia. Obniża cholesterol i wzmacnia naczynia krwionośne, dlatego warto, aby sięgały po niego osoby zagrożone miażdżycą. Poprawia pracę serca i reguluje przepływ krwi, dzięki czemu jest korzystnym składnikiem diety przy nadciśnieniu.
Olej konopny pomaga unormować gospodarkę hormonalną organizmu, dlatego kobiety mogą go stosować w celu złagodzenia dolegliwości związanych z PMS. Takie działanie jest możliwe z uwagi na obecność kwasu gamma-linolenowego, którego metabolitem jest hormon prostaglandyny PGE1 zmniejszający ból okołomiesiączkowy i działający przeciwzapalnie.
Olej konopny może również łagodzić ból stawów i mięśni. Zawarte w nim składniki (witaminy K i kwasy tłuszczowe omega-3) wykazują właściwości przeciwzapalne, dlatego warto go stosować w leczeniu dolegliwości reumatycznych i obrzęków mięśni.
14 właściwości oleju z konopi
1. Łagodzi objawy PMS i menopauzy
Zawarty w oleju konopnym kwas GLA (gamma-linolenowy) jest syntezowany w organizmie na hormon prostaglandyny PGE1, który pozwala utrzymać prawidłową gospodarkę hormonalną. Dzięki temu olej konopny może łagodzić objawy menopauzy i zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Potwierdzają to badania przeprowadzone z udziałem kobiet cierpiących na PMS. Dowiodły one, że codzienna suplementacja 210 g kwasu GLA łagodzi skurcze, ból i inne dolegliwości związane z miesiączką.
2. Sprzyja profilaktyce
Olej konopny jest cennym źródłem silnych przeciwutleniaczy (m.in. witaminy E), które chronią przed stresem oksydacyjnym wywołanym przez wolne rodniki. Stan ten przyczynia się do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych.
3. Ma właściwości przeciwzapalne
W czasopiśmie Arthritis and Reumatism ukazały się wyniki badania potwierdzające skuteczność kwasu gamma-linolenowego zawartego w nasionach konopi w leczeniu zapalenia stawów.
Według naukowców GLA zmniejszyło objawy aż o 25%, przy czym badanie kontrolne z użyciem placebo wykazało zmniejszenie objawów zaledwie o 4%. Działanie przeciwzapalne oleju konopnego wynika m.in. z optymalnego stosunku kwasów omega-3 i omega-6.
4. Wzmacnia układ odpornościowy
Zgodnie z wynikami badań, dzięki zawartości kwasów omega-3 i omega-6 olej konopny wspomaga mikroflorę jelitową i tym samym przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego. Korzystne bakterie, które bytują w jelitach, chronią bowiem przed działaniem drobnoustrojów chorobotwórczych – naturalna mikroflora jelitowa odpowiada aż w 80% za odporność organizmu.
Złe odżywianie, stres i leki mogą osłabić równowagę flory bakteryjnej, natomiast olej zawierający NNKT wzmacnia ją i regeneruje. Nie bez znaczenia są również antyoksydanty obecne w tym zdrowym tłuszczu (zwłaszcza witamina E), które, neutralizując wolne rodniki, spowalniają proces starzenia, wspomagają odporność.
5. Jest doskonałym źródłem witaminy K
Olej konopny zawiera kilka ważnych witamin, w tym całkiem sporo witaminy K, która odpowiada m.in. za proces krzepnięcia krwi i równowagę gospodarki wapniowej. To witamina rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego olej konopny nie tylko odpowiada za dostarczenie jej do organizmu, ale i ułatwia jej wchłanianie.
6. Leczy zmiany skórne
Dzięki zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych olej konopny, stosowany bezpośrednio na skórę, wspomaga leczenie problemów skórnych. Z powodzeniem można go stosować we wspieraniu leczenia skóry dotkniętej egzemą, łuszczycą, atopowym zapaleniem skóry, łojotokiem i różnymi wysypkami. Ponadto nienasycone kwasy tłuszczowe wspomagają system immunologiczny organizmu, co przyspiesza proces gojenia ran, a także łagodzi stany zapalne skóry.
7. Wspiera układ nerwowy i uspokaja
Oprócz wysokiej zawartości kwasów omega-3, które odpowiadają m.in. za ukrwienie mózgu i przewodzenie nerwowe, olej konopny zawiera również witaminy z grupy B. Determinują one sprawne funkcjonowanie całego układu nerwowego. Podobną rolę odgrywa fosfor, który dodatkowo dba o mocne zęby i kości. Ponadto olej konopny zawiera też magnez – pierwiastek zapewniający dobrą pamięć i koncentrację, niwelujący skurcze i działający uspokajająco.
8. Pielęgnuje cerę
Olej konopny, dzięki właściwościom konopi siewnych, doskonale nadaje się zarówno do cery tłustej/mieszanej (reguluje wydzielanie sebum), jak i suchej (zapewnia nawilżenie). Zawiera witaminę E, znaną z działania odmładzającego i regenerującego. Ze względu na lekką konsystencję, która nie pozostawia tłustej warstwy i właściwości przeciwzapalne, może być również stosowany do pielęgnacji cery trądzikowej. Jest bardzo dobrze tolerowany przez skórę – nienasycone kwasy tłuszczowe są podstawowym składnikiem ceramidów, czyli lipidów naturalnie występujących w naskórku.
9. Pomaga łagodnie usunąć makijaż
Preparaty do demakijażu są skuteczne, ale czasami podrażniają skórę. Tymczasem olej konopny to w pełni naturalny środek, który szybko rozpuści oleje i woski stosowane w kosmetykach, jednocześnie nie szkodząc cerze. Wystarczy nałożyć kilka kropel oleju na skórę i rozprowadzić go okrężnymi ruchami. Na koniec należy delikatnie zetrzeć rozpuszczony makijaż miękką chusteczką lub bawełnianym płatkiem. Olej konopny jest na tyle delikatny, że można go stosować również do demakijażu oczu.
10. Regeneruje i nawilża włosy
Ceramidy zapobiegają utracie wody, dzięki czemu dbają o właściwe nawilżenie, ponadto chronią włosy przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Spożywanie oleju lub stosowanie go w formie maski na włosy pomaga uzupełnić niedobór ceramidów i tym samym przyczynia się do utrzymania pięknej fryzury. To skuteczny (i co ważne – naturalny) sposób na zdrowe i błyszczące włosy, dzięki któremu będą one odpowiednio nawilżone i elastyczne.
11. Naturalnie dba o paznokcie
Dzięki dużej zawartości witaminy E olej konopny pomaga zregenerować słabe i zniszczone paznokcie dłoni i stóp. Regularne wcieranie oleju w płytkę paznokciową i skórki wokół paznokci to wspaniała kuracja wzmacniająco-odżywcza, dzięki której drogie kosmetyki przestaną być potrzebne.
12. Jest doskonały dla wegetarian
Nasiona konopi siewnej są dobrym źródłem białka (pod tym względem niemal dorównują soi). Olej zaś dobrym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, dzięki czemu jest niezwykle cennym składnikiem diety pozbawionej tłuszczów rybnych bogatych w kwasy omega. Ponadto świetnie smakuje z pieczywem, dlatego wegetarianie mogą go używać w zastępstwie masła.
13. Impregnuje drewno
Podobnie jak olej lniany, olej konopny również może służyć do pielęgnacji drewna – w XIX wieku stosowano go do lakierowania mebli. Wystarczy wymieszać olej z konopi z kilkoma kroplami olejku cytrynowego, nanieść na drewnianą powierzchnię i wypolerować. Drewniane przedmioty zyskają wspaniały połysk i będą wyglądały jak nowe!
14. Usprawnia pracę układu sercowo-naczyniowego
Badania przeprowadzone w 2007 roku dowodzą, że olej konopny chroni przed zakrzepami w naczyniach krwionośnych, które powodują m.in. udary i zawał serca. Dzięki wysokiemu stężeniu kwasów omega-3 olej konopny znajduje zastosowanie w profilaktyce chorób wieńcowych. Dobroczynne działanie oleju na rzecz układu krążenia zapewniają też sterole roślinne, które obniżają poziom cholesterolu oraz tokoferol (witamina E) zmniejszający ryzyko wystąpienia schorzeń sercowo-naczyniowych.
Działanie pielęgnacyjne oleju konopnego
Olej konopny jest składnikiem wielu kosmetyków o działaniu leczniczym i pielęgnacyjnym. Możesz stosować go również w postaci nieprzetworzonej, wcierając bezpośrednio w skórę, włosy i paznokcie. Sięgnij po niego, zwłaszcza jeśli Twoja skóra wymaga intensywnego nawilżenia i regeneracji – olej wzmacnia warstwę hydrolipidową, a także pomaga odbudować naskórek uszkodzony w wyniku urazów mechanicznych, działania niskich i wysokich temperatur czy wiatru.
Ze względu na właściwości przeciwzapalne, olej konopny poprawi kondycję skóry dotkniętej egzemą, trądzikiem, łuszczycą czy AZS. Mogą go również stosować osoby o cerze tłustej i skłonnej do łojotoku, gdyż reguluje wydzielanie sebum, a dzięki lekkiej konsystencji nie zatyka porów.
A może chcesz na dłużej zachować młodzieńczy wygląd? Zamiast szukać źródła młodości, wystarczy regularnie spożywać olej konopny i smarować nim ciało. Nie tylko dogłębnie odżywia skórę i zapewnia jej ładny koloryt, ale również zapobiega przedwczesnym oznakom starzenia. Spowalnia powstawanie zmarszczek i nadaje skórze elastyczność. Ponadto pięknie rozświetla cerę. Możesz zastosować olej konopny również do pielęgnacji włosów, aby zadbać o ich właściwe nawilżenie i zdrowy połysk.
Jak stosować olej konopny?
Smak oleju konopnego jest przyjemny, lekko orzechowy, dzięki czemu doskonale nadaje się jako dodatek do wielu potraw. A do czego konkretnie można zastosować olej konopny w kuchni? Możliwości jest mnóstwo:
- Na pieczywo. Polej chleb niewielką ilością oleju, a uzyskasz zdrowy zastępnik masła.
- Olej znakomicie komponuje się ze świeżymi warzywami. Dodaj go do chrupiącej sałatki dla wzbogacenia smaku. Możesz doprawić sokiem z cytryny, musztardą albo ulubionymi przyprawami. Zastąpisz w ten sposób ciężkie, kaloryczne sosy lekkim dressingiem o niebanalnym smaku.
- Olej konopny możesz wykorzystać do przygotowania pysznego pesto. Wrzuć do blendera świeżą bazylię lub pietruszkę, orzechy, odrobinę sera i dodaj olej konopny. Całość zmiel na jednobarwną masę, a uzyskasz smakowitą pastę. Sprawdzi się również jako składnik wielu past kanapkowych, podkreślając smak zastosowanych do ich przygotowania warzyw.
- Dodaj go także do zup lub sosów dla wzbogacenia smaku i w celu uwolnienia dodatkowych porcji witamin z warzyw. Pamiętaj jednak, by nie korzystać z oleju konopnego zbyt wcześnie – nie powinien gotować się razem z potrawą, bo wtedy traci cenne właściwości.
- Podczas przygotowywania ulubionego smoothie, dodaj go do innych składników. W ten sposób zadbasz o uwolnienie dodatkowych witamin, które są rozpuszczalne w tłuszczach.
Nie bój się eksperymentować. W połączeniu z lekko orzechowym smakiem wiele potraw może zyskać zupełnie inny wymiar. Dodatek oleju konopnego z pewnością nie zdominuje aromatu całej potrawy.
Jak stosować olej konopny? Przede wszystkim – na zimno! Ze względu na niską temperaturę dymienia oleju konopnego nie można stosować do pieczenia, smażenia czy gotowania. W trakcie obróbki cieplnej olej wytwarza szkodliwe związki chemiczne i traci cenne właściwości. Natomiast warto dodawać konopny tłuszcz do sałatek, surówek, dressingów, domowego pesto i hummusu. Dobrze sprawdza się w zastępstwie masła – smarując nim pieczywo, unikniesz spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w tłuszczach zwierzęcych. Olej świeżo po wytłoczeniu przyjmuje zieloną barwę, wyróżnia się też ciekawym, korzenno-orzechowym smakiem. Najlepiej przechowywać go w lodówce (do 10°C), z dala od światła.
Olej konopny możesz stosować w wielu sytuacjach, natomiast produkt ten nie nadaje się do smażenia – ma inną strukturę niż popularny olej rzepakowy albo słonecznikowy. Ponadto pełnię smaku i właściwości zdrowotnych zapewni Ci tylko nierafinowany olej konopny spożywany na zimno. Ważne jest również, aby zawsze był przechowywany w ciemnej butelce w chłodnym miejscu.
Stosowanie oleju konopnego w codziennej diecie pozwala na uzupełnienie wielu składników odżywczych. Przede wszystkim jest bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 i zawiera je w bardzo korzystnych dla zdrowia proporcjach. Oprócz tego znajduje się w nim również kwas omega-9. Obniża poziom cholesterolu w organizmie.
Zastosowanie oleju konopnego w diecie wegańskiej
Jako produkt pochodzenia roślinnego, olej konopny to dobry wybór dla wegan. Osoby stroniące od mięsa ryb powinny sięgnąć po niego, tym bardziej że zawiera kwasy omega.
By mieć pewność, że spożywasz olej konopny najwyższej jakości, wybieraj zawsze ten pochodzący z polskich upraw, tłoczony tylko na zimno.
Jak pić olej konopny?
Nasza propozycja:
- Przy niedoborach kwasów omega-3 i omega-6 można pić 1-2 łyżki oleju dziennie.
- W pielęgnacji – można stosować go bezpośrednio na skórę i na włosy np. w formie maski albo podczas olejowania włosów.
Olej konopny na skórę i włosy
Wartości odżywcze oleju konopnego możesz wykorzystać nie tylko w kuchni, ale również podczas zabiegów kosmetycznych, dla ochrony skóry i wzmocnienia włosów. Olej dobrze się rozsmarowuje i nie pozostawia wrażenia nadmiernej tłustości. Możesz go stosować w czystej postaci lub jako element kosmetyków. Oto jak można go użyć:
- Stosuj olej na skórę twarzy, by zapobiec zmianom trądzikowym, dla zmatowienia tłustej i mieszanej cery.
- Do lepszego nawilżenia skóry i przeciwzmarszczkowo.
- Nakładaj na włosy i skórę głowy jako element odżywek. Włosy będą bardziej błyszczące i łatwiejsze do rozczesania.
- Stosuj na skórę dziecka jako kosmetyk łagodzący podrażnienia i wzmacniający skórę. W tym wypadku najlepiej sięgnąć po specjalne linie kosmetyków dla dzieci lub olej konopny w czystej postaci.
- Olej konopny łagodzi podrażnienia i przesuszenia, a także rozjaśnia przebarwienia skóry.
- Zmywaj nim makijaż, jeśli dostępne na rynku kosmetyki powodują u Ciebie podrażnienie skóry. Olej konopny skutecznie złagodzi te, które się już pojawiły i zapobiegnie powstawaniu nowych zmian. Rozpuści nałożony make-up i pozwoli łatwo go usunąć.
- Wcieraj go w osłabione paznokcie, a doskonale je odżywisz. Staną się dzięki temu mocniejsze.
ZOBACZ TAKŻE: Olej konopny na skórę i włosy
Olej konopny tłoczony na zimno jako środek pielęgnacyjny i ochronny może być stosowany przez cały rok. W chłodniejszym półroczu najlepiej sięgać po preparaty zawierające 25-50% oleju, natomiast wiosną i latem wybieraj kosmetyki o niższej zawartości oleju konopnego. Może być stosowany również przez osoby o cerze tłustej i mieszanej. Znakomite działanie zawdzięcza przede wszystkim zawartości kwasów m.in. linolowego i alfa-linolenowego. Należy przy tym zaznaczyć, że olej konopny nie zaszkodzi nawet osobom podatnym na alergie.
Jak wybrać najlepszy olej konopny do kuchni i pielęgnacji?
Najważniejsze jest, aby olej konopny tłoczony na zimno był zawsze świeży. Nie może to być olej, który długo stoi na półkach sklepowych, gdzie jest narażony na niekorzystne działanie światła i gdzie jełczeje. Powinien mieć ciemną butelkę. Zawsze świeży, nierafinowany, z najlepszego ziarna konopi siewnej, wytłoczony w naszej rodzinnej olejarni kupisz na Olini.pl.
Autorka:
Ula W Olini.pl wpada na najlepsze pomysły na nowe produkty. Strażniczka odpowiedzi na wszelkie pytania klientów.
