Tran w ciąży - bezpieczne picie tranu w ciąży

Tran jako źródło witamin A i D w okresie ciąży

Witamina A jest niezbędna do właściwego funkcjonowania układu immunologicznego i narządu wzroku, a także neutralizacji wolnych rodników. Co więcej, ma korzystny wpływ na skórę. 

Nie mniej ważna jest witamina D, która zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu w przewodzie pokarmowym. Tym samym ma duże znaczenie dla zdrowia kości i zębów. 

To wszystko pokazuje, że witaminy A i D odgrywają niezwykle ważną rolę w trakcie ciąży. Dostarczenie odpowiednich ilości tych składników wraz z dietą nie zawsze jest proste (szczególnie przy diecie wegetariańskiej lub wegańskiej czy nietolerancji laktozy). Jeśli pokrycie zapotrzebowania na witaminy A i D poprzez urozmaicony jadłospis nie jest możliwe warto rozważyć przyjmowanie tranu w ciąży. 

Kwasy tłuszczowe omega-3 a zdrowie kobiety w ciąży

Picie tranu w ciąży pomaga uzupełnić codzienny jadłospis nie tylko w witaminy A i D, ale i kwasy tłuszczowe omega-3. Są to składniki, które mają korzystny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego i ośrodkowego układu nerwowego przyszłej mamy. Ich niedobór prowadzi do osłabienia odporności i częstszych infekcji, a także zaburzeń pamięci i koncentracji. 

Wpływ tranu na układ nerwowy płodu

Kwasy tłuszczowe omega-3 są niezbędne również do prawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego płodu. Kwas DHA należący do tej grupy stanowi około 15-20% kwasów tłuszczowych obecnych w istocie szarej mózgu. Tym samym ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Uczestniczy w powstawaniu nowych komórek nerwowych i chroni je przed zniszczeniem. 

Znaczenie kwasów Omega-3 z tranu dla rozwoju dziecka

Tran w czasie ciąży to dobry wybór także z punktu widzenia rozwoju narządu wzroku dziecka. Kwasy tłuszczowe omega-3 są potrzebne do prawidłowego rozwoju siatkówki oka. 

Tran a krzywica u dzieci

Krzywica to choroba charakteryzująca się nieprawidłową mineralizacją kości, która prowadzi do ich deformacji. Jej najczęstszą przyczyną jest niedobór witaminy D.

Pokrycie zapotrzebowania na witaminę D poprzez dietę jest praktycznie niemożliwe, ponieważ głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna (zachodząca pod wpływem promieni słonecznych). W polskiej strefie klimatycznej liczba słonecznych dni jest zbyt mała, aby organizm wytworzył odpowiednie ilości witaminy D. Dlatego w ramach profilaktyki niedoboru witaminy D i krzywicy u dzieci zaleca się suplementację. 

Dobrym uzupełnieniem codziennej diety i syntezy skórnej jest tran. Pół łyżeczki oleju z wątróbek dorsza (2,5 ml), czyli dawka zalecana dzieciom dostarcza 14 uq witaminy D. 

Tran w 1 trymestrze ciąży

W pierwszym trymestrze ciąży dużo mówi się o konieczności suplementacji kwasu foliowego. A co z tranem? Jest to kolejny suplement diety, który warto wziąć pod uwagę w kategorii suplementy dla kobiet w ciąży. Zalecany poziom spożycia kwasów omega-3 dla kobiet w ciąży to 250 mg/dobę (i dodatkowo 100-200 mg kwasu DHA na dobę). 

Kobieta w I trymestrze ciąży powinna pamiętać również o innych ważnych składnikach – witaminach A i D. Pierwsza wzbudza dużo kontrowersji. Przyszła mama, która dopiero dowiedziała się o ciąży może bać się o „przedawkowania” witaminy A (które wiąże się m.in. z większym ryzykiem wodogłowia u dziecka). Jednak tak naprawdę nie ma czym się stresować. Przyjmowanie zalecanych ilości tranu w ciąży i uwzględnienie witaminy A pochodzącej z innych źródeł chroni przed hiperwitaminozą.

Co z witaminą D? Wydawać by się mogło, że suplementacja jest wskazana jedynie w okresie jesienno-zimowym. W rzeczywistości jest ona bezpieczna i zalecana przez cały rok, dlatego picie tranu w pierwszym trymestrze ciąży jest dobrym wyborem niezależnie od pory roku. 

Tran w ciąży 2 trymestr

Czy przyszła mama powinna kontynuować przyjmowanie tranu również w II trymestrze ciąży? Tak, ponieważ zapotrzebowanie na kwasy omega-3, witaminy A i D jest wciąż wysokie i nie zawsze łatwe do pokrycia poprzez urozmaiconą dietę. 

Między 17. a 20. tygodniem ciąży w mózgu dziecka powstają komórki nerwowe. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa kwas DHA, dlatego tak ważne jest dostarczenie go wraz z dietą oraz suplementami. 

Tran w ciąży 3 trymestr

Witaminy A i D oraz kwasy omega-3 wzmacniają odporność. Dzięki temu chronią przed infekcjami, które mogą osłabić organizm kobiety tuż przed porodem.

Ponadto zaobserwowano, że suplementacja kwasów omega-3 zmniejsza ryzyko porodu przedwczesnego. 

Polecane spożycie kwasów tłuszczowych Omega-3 w ciąży

Kobietom w ciąży zaleca się spożywanie 250 mg/dobę kwasów omega-3 oraz 100-200 mg kwasu DHA dziennie.

Polecane spożycie witamin A i D w ciąży

Skąd masz wiedzieć, że nie narażasz się na nadmiar witamin A i D w organizmie? Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie warto zapoznać się z pojęciem UL (ang. tolerable upper intake levels). Jest to poziom maksymalnego spożycia, który nie powoduje szkodliwych efektów u osób zdrowych.

Polecane spożycie DHA w ciąży

Kwas DHA odgrywa ważną rolę w rozwoju mózgu i siatkówki oka dziecka. W związku z tym kobietom w ciąży poleca się spożywanie 250 mg/dobę kwasów omega-3 i dodatkowo 100-200 mg kwasu DHA. 

1. https://www.termedia.pl/ginekologia/Efekt-wiekszej-dawki-kwasu-dokozaheksaenowego-w-ciazy,43158.html
2. Hamulka, J., A. Wawrzyniak, and R. Pawlowska. "Ocena spożycia witamin i składników mineralnych z suplementami diety przez kobiety w ciąży." Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 61.3 (2010).
3. Muchacka, Renata, and Monika Kukla. "Odżywianie kobiet w czasie ciąży." Prace Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu 42 (2017): 61-73.
4. Jarosz, Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Vol. 83. Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020.