Właściwości lecznicze imbiru są znane od tysiącleci, stosowano go m.in. w starożytnych Chinach. Obecnie najbardziej znany jest pozytywny wpływ imbiru na infekcje oraz na poprawę odporności. Na tym korzyści nie kończą się, działanie przyprawy jest znacznie szersze. Jakie znaczenie ma imbir w medycynie? Czy każdy może z niego korzystać?
Spis treści:
Właściwości i zdrowotne korzyści płynące z imbiru
Imbir lekarski (Zingiber officinale) był znany w wielu regionach świata już w czasach starożytnych. Uprawiano go m.in. w Grecji, Rzymie, Chinach i Indiach. Dioscorides (40–90 r. n.e.) pisał, że Grecy stosowali go po obfitych ucztach jako środek na nudności. Tradycyjna medycyna ajurwedyjska opisuje go jako roślinę pomocną przy zaburzeniach trawienia oraz kolkach. Zgodnie z medycyną chińską tworzono kilka preparatów opartych na bazie imbiru, o różnorodnym działaniu. Do dziś imbir w medycynie jest traktowany jako „wszechlek”, współczesne badania potwierdziły jego prozdrowotne właściwości.
Zdrowotne właściwości imbiru: co mówią badania?
Lecznicze działanie imbiru wynika głównie z bogatego składu olejków eterycznych występujących w kłączach. Zawierają m.in. seskwiterpeny: α-zingiberen, zingiberol (ar-kurkumen), β-seskwifelandren oraz β-bisabolen, a także α-farnezan i w mniejszej ilości monoterpeny: kamfen, β-felandren, cyneol, geraniol, kurkumen, cytral, terpineol i borneol (1).
Badania potwierdzają działanie pobudzające i rozgrzewające kłączy imbiru. Ponadto imbir działa przeciwzapalnie, żółciopędnie, pobudza motorykę układu trawiennego, zwalcza drobnoustroje, hamuje agregacje płytek krwi chroniąc przed powstawaniem zakrzepów, reguluje i obniża poziom cholesterolu we krwi, łagodzi nudności, pomaga przy migrenach, uśmierza bóle i ma silne właściwości przeciwutleniające (2).
Imbir na odporność i do walki z przeziębieniem
Imbir obok czosnku jest jednym z najskuteczniejszych naturalnych środków na przeziębienie i różnorodne infekcje, np. grypę. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i antybakteryjne. W takich przypadkach najlepiej sprawdza się świeży imbir, który dodaje się do herbaty, ewentualnie mocno rozdrobnione kłącza zaparza w formie naparu. Można dodawać inne prozdrowotne środki, np. miód. Regularne stosowanie imbiru jako suplementu diety czy przyprawy zwiększa odporność organizmu. Badania wykazują, że odpowiednia suplementacja imbirem nie wykazuje widocznych skutków ubocznych, w odróżnieniu od niektórych leków (3)
Imbir to składnik, którym wzbogaciliśmy nasz zakwas z buraków z imbirem. Dodatek imbiru sprawia, że zakwas jest lekko pikantny, ale ma także właściwości wspierające odporność i walkę z infekcjami.
Rozgrzewające właściwości imbiru: dlaczego jest tak ceniony w medycynie?
Imbir zawiera substancje o właściwościach rozgrzewających. Działają napotnie i wspomagają organizm na wielu obszarach. Właściwości rozgrzewające imbiru uskuteczniają walkę z drobnoustrojami (infekcje), przyspieszają przemianę materii i wspomagają odchudzanie. Istnieje więc zależność: imbir a odchudzanie, oczywiście suplementacja nie zastąpi zdrowej diety i aktywności fizycznej.
Nasza Mieszanka ziołowa na odporność została wzbogacona o rozgrzewające właściwości imbiru:
Przeciwbólowe działanie imbiru: jak pomaga w walce z bólem?
Przeciwbólowe działanie imbiru znane jest od wieków. Suplement łagodzi bóle o różnorodnym podłożu. Jest m.in. wykorzystywany pomocniczo przy migrenie i chorobie zwyrodnieniowej stawów (4). Jest skuteczny w zmniejszaniu bólów miesiączkowych. Bóle menstruacyjne wynikają m.in. ze wzrostu produkcji prostaglandyn, tymczasem imbir zawiera substancje aktywnie czynne działające jako inhibitory cyklooksygenazy i lipooksygenazy, które z kolei uczestniczą w syntezie prostaglandyn. W skrócie – imbir zwalcza przyczynę występowania bólu.
Zastosowanie imbiru w różnych dziedzinach
Zarówno świeży imbir, jak i imbir w proszku poza zastosowaniem medycznym mają znaczenie kulinarne. Kłącze imbiru jest traktowane także jako afrodyzjak, gdyż poprawia krążenie i pracę serca, co w rezultacie poprawia ukrwienie narządów płciowych. Imbir ma nawet zastosowanie w kosmetyce, głównie w maściach i innych kosmetykach przeciwzmarszczkowych.
Imbir w kuchni: jak wykorzystać jego właściwości?
Kulinarne właściwości imbiru zależą od jego postaci. Świeży imbir ma bardziej pikantny, palący, wyrazisty smak, a także silniejszy aromat. Imbir w proszku jest lekko pikantny z cytrynowo-słodkawą nutą. Świeży imbir ma szerokie zastosowanie przy aromatyzowaniu napojów. Nadaje się do zwiększania ostrości smaku herbaty, ponadto dodaje się go napojów zimnych, np. wody z miętą czy lemoniady. Jest także składnikiem deserów i wypieków. Można doprawiać nim zupy-kremy, np. oparte na bazie dyni. Imbir mielony jest uniwersalnym dodatkiem do dań, m.in. do zup, sosów, potraw z makaronem i mięs. Ma duże znaczenie w kuchni azjatyckiej. Tworzy dobre kompozycje z liściem laurowym, gałką muszkatołową i pieprzem.
Imbir w medycynie: jakie są jego zastosowania lecznicze?
Właściwości prozdrowotne imbiru, poza powyżej wymienionymi, obejmują przeciwdziałanie bardzo groźnym chorobom takim jak rak prostaty. Wyciąg z imbiru hamuje rozwój komórek nowotworowych m.in. zakłócając zdolności reprodukcyjne (5). Stosowanie ekstraktów z imbiru poprawia pracę wątroby i przywraca jej zdrowy wygląd. Zmniejsza także zwłóknienie. Imbir w postaci olejku ma silne właściwości przeciwgrzybiczne, co ma znaczenie w przeciwdziałaniu i leczeniu grzybic. W szczególności wrażliwy jest na niego C. glabrata, odpowiadający m.in. za kandydozę błon śluzowych i zakażenia dróg moczowych (6).
Imbir w suplementacji: jakie są przeciwwskazania?
Przeciwwskazania do stosowania imbiru to przede wszystkim wiek, nie powinno się go podawać dzieciom poniżej 6 roku życia. Stosowanie imbiru powinny rozważyć (a najlepiej skonsultować z lekarzem) osoby zmagające się refluksem i wrzodami żołądka, a także wrzodami dwunastnicy.
Różne formy imbiru i ich zastosowanie
Imbir może być spożywany bądź dodawany do potraw w różnej formie, najpopularniejsze są świeże kłącza imbiru oraz imbir w proszku. Suplementacja obejmuje także sok z imbiru, nalewkę imbirową i imbir w tabletkach czy kapsułkach.
Świeży imbir vs imbir w proszku: jakie są różnice?
Świeży imbir jest smaczniejszy, aromatyczniejszy, bardziej pikantny z postacią zmieloną i zasuszoną. Dlatego częściej jest wykorzystywany jako suplement diety, np. przy grypie, przeziębieniu czy nawet odchudzaniu. W rzeczywistości jednak suszona postać jest nie mniej wartościowa, a w niektórych przypadkach lepiej sprawdza się. Suszony imbir zawiera więcej przeciwutleniaczy, co jest istotne w profilaktyce walki z chorobami nowotworowymi. Według medycyny ajurwedyjskiej lepiej rozgrzewa organizm, co można wykorzystać przy wspomaganiu odchudzania. Z kolei świeży imbir lepiej „działa” w zwalczaniu nudności. W praktyce warto korzystać z obu form.
Jak wybrać i przechowywać imbir?
Imbir należy przechowywać w określonych warunkach, wtedy długo zachowuje aromat, a także właściwości odżywcze i lecznicze.
Wybór imbiru: na co zwrócić uwagę przy zakupie?
Świeży imbir warto kupować w niewielkich ilościach. Przy wyborze zwraca się uwagę, czy kłącza nie są zaschnięte, pomarszczone, nie zawierają pleśni lub podejrzanych przebarwień. W przypadku mielonej przyprawy nie ma takiej możliwości i po prostu zwraca się uwagę na cenę, renomę producenta lub punktu sprzedaży.
Przechowywanie imbiru: jak długo zachowuje swoje właściwości?
Imbir świeży przechowuje się w lodówce, najlepiej owinięty papierowym ręcznikiem (traci wtedy mniej wilgoci). W takich warunkach pozostaje świeży do kilku tygodni. Suszony imbir można przechowywać w temperaturze pokojowej, w przewiewnym, mało wilgotnym miejscu. Okres jego przydatności wynosi kilka miesięcy do kilku lata. Jednakże z upływem czasu odczuwa się spadek aromatu.
Imbir a bezpieczeństwo stosowania
Imbir uchodzi za bezpieczny suplement diety i przyprawę, oczywiście przy aplikowaniu w granicach rozsądku. Podobnie jak inne rośliny przyprawowe i lecznicze powinien być stosowany rozsądnie, w niewielkiej ilości. Średnio nie zaleca się przekraczać 3-4 g dziennie (liczone przy spożyciu, a nie piciu naparów). Przy stosowaniu przyprawy ciężko przekroczyć taką ilość, gdyż zdominowałaby (i zepsuła) smak danej potrawy.
Imbir w ciąży: czy jest bezpieczny?
Imbir zalicza się do bezpiecznych suplementów stosowanych u kobiet w ciąży. Oczywiście w takim przypadku trzeba ostrożnie podchodzić do tematu suplementacji. Imbir wykorzystuje się do redukcji nudności i wymiotów. W odróżnieniu od wielu leków przeciwwymiotnych nie ma działania uspokajającego (7).
Imbir: działania niepożądane i przeciwwskazania
Działania niepożądane po suplementacji imbiru występują rzadko i są związane głównie z nadmierną ilością spożywanych kłączy, soku lub innych form. Potencjalne skutki uboczne to biegunka i zgaga.
Bibliografia:
- http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2020/02/pf_2019_268-276.pdf
- https://sj.umg.edu.pl/sites/default/files/ZN141.pdf
- https://www.monz.pl/pdf-134013-63420?filename=Imbir%20lekarski%20_Zingiber.pdf
- https://www.mdpi.com/2223-7747/11/17/2296
- https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2017/Nr%202/Bromatologia%202_2017%20art%2004%20s%20115-121.pdf
- http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/10/pf_2019_03_02.pdf
- https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2018/01/5.pdf