Rokitnik to roślina znana w medycynie ludowej. Od niedawna przeżywa swój renesans i zdobywa popularność wśród osób poszukujących naturalnych sposób dbania o zdrowie. Przetworów w roli głównej z rokitnikiem jest mnóstwo. My skupiliśmy się na jednym z nich i bierzemy pod lupę olej z rokitnika. Właściwości tego produktu, sposób dawkowania, a także przeciwskazania do jego spożycia omawiamy w poniższym artykule.
Spis treści:
Olej z rokitnika – właściwości
Rokitnik to prawdziwy obieżyświat. Większość z nas kojarzy go ze swobodnie rosnącym chwastem nad polskim Bałtykiem. Jednak nie tylko nam Polakom jest on znany. Rokitnik już od przeszło 1000 lat obecny jest w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Dobrze znają go także mieszkańcy krajów nordyckich oraz Syberii.
Rokitnik to prawdziwa bomba prozdrowotnych substancji. Ta niepozorna roślina ma ich w sobie blisko 190! Dlatego nic dziwnego, że tyle ludów na całym świecie ceni sobie przetwory z rokitnikiem w roli głównej (np. sok z rokitnika).
Do substancji, które sprawią, że olej z rokitnika jest istnym cudem natury, zaliczamy m.in.
- Witaminę C
- Witaminę A (karotenoidy)
- Witaminę K
- Witaminę E (tokoferole)
- Witamina B1
- Witamina B2
- Witamina B6
- Kwasy fenolowe
- Polifenole
- Flawonoidy
- Fitosterole
- Potas
- Magnez
- Wapń
- Żelazo
- Cynk
- Omega 3, 6, 7 i 9
Większość substancji zawartych w oleju z rokitnika to antyoksydanty. Walczą one w naszym organizmie ze szkodliwym nadmiarem wolnych rodników. A o ich nadmiar wcale nie jest trudno! Do ich powstawania przyczynia się nie tylko niezdrowa dieta i palenie papierosów. Tworzą się także wskutek długotrwałego stresu i zanieczyszczeń środowiska, a na te czynniki przecież niemal wszyscy jesteśmy narażeni. Dlatego każdy z nas powinien zadbać o wsparcie swojego organizmu w walce z nimi.
Dzięki temu, że antyoksydanty walczą z wolnymi rodnikami.
Witamina C w oleju z rokitnika
Olej z rokitnika właściwości antyoksydacyjne zawdzięcza m.in. witaminie C. Witaminę tę większość z nas utożsamia głównie z cytrusami. Jednak to nie one, a właśnie rokitnik powinien się nam z nią kojarzyć. Owoce rokitnika zawierają ponad 15 razy więcej witaminy C niż pomarańcze!
Witamina C spełnia w naszym organizmie wiele ważnych funkcji. Odpowiedzialna jest m.in. za uszczelnianie naczyń krwionośnych, prawidłowy stan skóry oraz uczestniczy w produkcji kolagenu.
Wartym uwagi jest również fakt, że produkty bogate w witaminę C poprawiają przyswajalność żelaza. Dlatego warto zaopatrzyć się w olej z rokitnika, jeśli zmagasz się z niedokrwistością. Wspomóż swój organizm i podaj sałatkę z olejem rokitnika jako dodatek do smażonej wątróbki.
Olej z rokitnika - pogromca złego cholesterolu
Olej z rokitnika jest cennym elementem diety osób z chorobami serca. Tak jak każdy olej zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, mające zbawienny wpływ na cholesterol. Nie jest to jednak jedyny składnik oleju z rokitnika, który korzystnie wpływa na profil lipidowy.
Olej z rokitnika właściwości hipocholesterolemiczne zawdzięcza również dzięki obecności fitosteroli.
Fitosterole roślinne są odpowiednikiem cholesterolu zwierzęcego, jednak w przeciwieństwie do niego wykazują pozytywne działanie. Już wyjaśniamy jak to działa. Gdyby w naszym organizmie odbywały się zawody biegowe, fitosterole i cholesterol byliby konkurentami. Fitosterole są ciut bardziej wysportowane, więc wygrywają walkę o miejsca w naszym organizmie. Gdy fitosterole zajmą większość miejsc, cholesterol jest na przegranej pozycji. W efekcie jego wchłanianie w przewodzie pokarmowym jest obniżone.
Olej rokitnikowy – właściwości dla skóry
Jeśli chodzi o olej z rokitnika właściwości zdrowotne dotyczą nie tylko wnętrza naszego organizmu. Działa on również świetnie od zewnątrz.
Olej z rokitnika jest źródłem kwasu palmitooleinowy zwanego także omegą-7. Kwas ten, można nazwać czarną perłą wśród roślinnych kwasów tłuszczowych, ponieważ jest on bardzo rzadko spotykany w żywności pochodzenia roślinnego.
Kwas palmitooleinowy zawarty w oleju z rokitnika świetnie wpływa na regeneracje skóry. Sprawdzi się jako wspomaganie leczenia atopowego zapalenia skóry (AZS) oraz gojenia ran. Warto mieć go w swojej kosmetyczce podczas słonecznego urlopu, ponieważ świetnie łagodzi oparzenia słoneczne skóry.
Olej z rokitnika doskonale sprawdzi się również jako element pielęgnacji przeciwzmarszczkowej Wszystko to dzięki temu, że zawiera witaminę A, zwaną witaminą młodości.
Olej z rokitnika – dla kobiet po menopauzie
Atrofia pochwy objawiająca się jej suchością to przypadłość, która dotyka wiele kobiet po menopauzie. Okazuje się, że olej z rokitnika może być dla nich wybawieniem.
W niewielkim badaniu podawano kobietom ciepiącym na atrofię pochwy kapsułki z olejem z rokitnika. Po 12 tygodniach zauważono poprawę wśród uczestniczek badania. Dlatego, jeśli zmagasz się z tym schorzeniem warto rozważyć włączenie oleju z rokitnika do swojej diety.
Olej rokitnikowy – właściwości
Olej z rokitnika właściwości ma wiele. Oprócz tych wymienionych powyżej może pomóc na wiele innych przypadłości.
- Dzięki dużej zawartości witaminy E oraz flawonoidów wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.
- Wspiera układ odpornościowy – odpowiedzialne są za to wcześniej wspomniane flawonoidów oraz duża zawartość witaminy C.
- Wspomaga leczenie wrzodów żołądka. Działa przeciwbólowo i wspiera ich gojenie.
- Wspomaga gojenie się nadżerek w jamie ustnej.
- Działa ochronnie na wątrobę.
- Obniża stężenie glukozy we krwi.
- Obniża ciśnienie tętnicze.
Olej z rokitnika – dawkowanie
Badania nad olejem z rokitnika wciąż trwają. Nie ustalono jeszcze dawki, która jednoznacznie wskazywałaby na korzyści oleju z rokitnika.
Dlatego należy potraktować go jak każdy inny olej roślinny, czyli stosować jako niewielki dodatek do diety. 0,5 - 1 łyżki oleju z rokitnika na dzień jest wystarczające. Stosuj go jako dodatek do potraw lub pij rozcieńczony z wodą.
Olej z rokitnika mogą bezpiecznie stosować zarówno dzieci, jak i dorośli.
Olej z rokitnika – przeciwskazania
Rokitnik może powodować rozrzedzanie krwi. Nie powinny więc stosować go osoby zmagające się ze zbyt niską krzepliwością.
Uważaj na olej z rokitnika również wtedy, gdy masz problem ze zbyt dużą krzepliwością krwi. Choć olej z rokitnika rozrzedza krew, to jeśli na co dzień stosujesz leki przeciwzakrzepowe, może on spotęgować ich działanie. To niestety może skończyć się skutkami ubocznymi takimi jak krwawienia. Z tego samego powodu olej z rokitnika należy odstawić przed planowanym zabiegiem operacyjnym.
Wiele źródeł zaleca, aby zachować szczególną ostrożność przy spożywaniu produktów z rokitnika mając kamicę nerkową. Związane jest to z dużą zawartością witaminy C w rokitniku. Przyjmowanie jej w nadmiernych dawkach może skutkować powstawaniem kamieni nerkowych. Oczywiście przedawkowanie witaminy C z żywności jest o wiele trudniejsze niż z suplementów. Pamiętaj jednak, że rokitnik to bogate źródło witaminy C i warto mieć to na uwadze, jeśli przyjmujesz ją jeszcze z innych źródeł.
Choć olej z rokitnika działa ochronnie na wątrobę, to w przypadku ostrego zapalenie wątroby należy zaprzestać jego używania. Podczas takiego stanu powinniśmy ograniczać tłuszcze, dlatego jego obecność w diecie nie będzie dobrym pomysłem.
Jeśli chodzi o olej z rokitnika przeciwskazania do jego stosowania stanowią również kamica żółciowa oraz ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Coraz więcej nowinek ze współczesnej nauki potwierdza, że znany od tysiąca lat rokitnik to roślina stanowiąca naturalne wsparcie dla zdrowia. Badania nad olejem z rokitnika wciąż trwają, jednak wszystko wskazuje na to, że jego spożywanie niesie ze sobą wiele korzyści prozdrowotnych. Dlatego, jeśli nie masz przeciwwskazań do spożycia oleju z rokitnika, to warto włączyć go do swojej codziennej diety.
Powyższy artykuł nie stanowi porady lekarskiej. W razie wątpliwości co do stosowania oleju z rokitnika w danej jednostce chorobowej należy skonsultować się ze swoim lekarzem.
Literatura
- Solà Marsiñach M, Cuenca AP. The impact of sea buckthorn oil fatty acids on human health. Lipids Health Dis. 2019 Jun 22;18(1):145. doi: 10.1186/s12944-019-1065-9. PMID: 31228942; PMCID: PMC6589177.
- Gâtlan AM, Gutt G. Sea Buckthorn in Plant Based Diets. An Analytical Approach of Sea Buckthorn Fruits Composition: Nutritional Value, Applications, and Health Benefits. Int J Environ Res Public Health. 2021 Aug 26;18(17):8986. doi: 10.3390/ijerph18178986. PMID: 34501575; PMCID: PMC8431556.
- Suryakumar G, Gupta A. Medicinal and therapeutic potential of Sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.). J Ethnopharmacol. 2011 Nov 18;138(2):268-78. doi: 10.1016/j.jep.2011.09.024. Epub 2011 Sep 22. PMID: 21963559.
- Süleyman, H., Demirezer, L. Ö., Büyükokuroglu, M. E., Akcay, M. F., Gepdiremen, A., Banoglu, Z. N., & Göçer, F. (2001). Antiulcerogenic effect of Hippophae rhamnoidesL. Phytotherapy Research, 15(7), 625–627. doi:10.1002/ptr.831
- Bośko P, Biel W. Właściwości lecznicze rokitnika zwyczajnego. Postępy fitoterapii 2017; 1: 36 – 41.
- Zielińska A, Nowak I. Abundance of active ingredients in sea-buckthorn oil. Lipids Health Dis. 2017 May 19;16(1):95. doi: 10.1186/s12944-017-0469-7. PMID: 28526097; PMCID: PMC5438513.
- Johansson AK, Korte H, Yang B, Stanley JC, Kallio HP. Sea buckthorn berry oil inhibits platelet aggregation. J Nutr Biochem. 2000 Oct;11(10):491-5. doi: 10.1016/s0955-2863(00)00105-4. PMID: 11120446.
- Ren Z, Gong H, Zhao A, Zhang J, Yang C, Wang P, Zhang Y. Effect of Sea Buckthorn on Plasma Glucose in Individuals with Impaired Glucose Regulation: A Two-Stage Randomized Crossover Intervention Study. Foods. 2021 Apr 8;10(4):804. doi: 10.3390/foods10040804. PMID: 33917994; PMCID: PMC8068387.
- Vashishtha V, Barhwal K, Kumar A, Hota SK, Chaurasia OP, Kumar B. Effect of seabuckthorn seed oil in reducing cardiovascular risk factors: A longitudinal controlled trial on hypertensive subjects. Clin Nutr. 2017 Oct;36(5):1231-1238. doi: 10.1016/j.clnu.2016.07.013. Epub 2016 Aug 3. PMID: 27522605.
Autorka:
Justyna Ćwierz
Dyplomowany dietetyk. W swojej codziennej pracy prowadzi konsultacje dietetyczne, podczas których pomaga pacjentom zmienić ich nawyki żywieniowe. Autorka strony Dietetyczna Mapa, na której dzieli się pomysłami na pyszne i zbilansowane posiłki.
